علیرضا باجلان - اصفهان
مرتضی شریفی - اصفهان

استراتوولکان کواترنر قزل قلعه واقع در شمال شرق شهرستان قروه جزو آتشفشانهای بازالتی خطی محور قروه- بیجار- تکاب به شمار می رود که در نوار دگرگونی سنندج- سیرجان قرار دارد. این سنگها شامل الیوین بازالت، بازانیت، تفریت و آلکالی بازالت و اغلب از نوع آلکالن هستند. سنگهای فوق دارای بافتهای پورفیری با خمیره میکرولیتی، بافت حفره دار و گاهی گلومروپورفیری، ویتروفیری و بادامکی می باشند. کانیهای اصلی شامل الیوین، کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز و کانیهای فرعی شامل اپاک، آپاتیت، زیرکن و کانی ثانویه حاصل از تجزیه بازالت ها کلسیت است. همچنین ایدنگزیت توسط هیدراسیون و اکسیداسیون الیوین تشکیل شده است. خاموشی موجی اکثر کانیها نشان دهنده دگرشکلیهای گوشته ای است. داده های ژئوشیمیایی این سنگها بیانگر ترکیب نوع آلکالن پتاسیم بالای ماگمای سازنده این سنگها است. نمودارهای عنکبوتی حاکی از غنی شدگی از عناصر LREE و LILE و تهی شدگی از عناصر HREE به همراه نبود ناهنجاری منفی Eu و حضور ناهنجاری مثبت عناصرCs Sr و Pb نشاندهنده ماهیت آلکالن ماگما و سرچشمه گرفتن آن از یک منبع گوشته غنی شده زیر لیتوسفر قاره ای است. این سنگها در نمودارهای پتروژنتیک و تعیین محیط تکتونوماگمایی، در جایگاه بازالت های درون صفحه ای قرار می گیرند و از ذوب بخشی تقریبا ۱ تا ۵ درصد یک منبع گوشته ای گارنت لرزولیتی غنی شده به وجود آمده اند. شواهد میکروسکپی از جمله بافتهای غیرتعادلی در کانیها (حالت زونه، انحلال و ماکل) بر آلایش ماگمایی توده ولکانیکی دلالت دارد.

آلکالی بازالت, قروه- تکاب, کواترتری, قزل قلعه, ایدنگزیت, سنندج- سیرجان