انیس پارساپور - اصفهان
محمود خلیلی - اصفهان
مجید مقامی - معدن مس سرچشمه، کرمان، ایران
هاشم باقری - اصفهان

کانسار مس پورفیری دره زار واقع بر روی کمربند ماگمایی ارومیه- دختر و در ده کیلومتری جنوب شرقی مس سرچشمه قرار دارد. این کانسار با دارا بودن پهنه های دگرسانی پتاسیک، کلریت- سریسیت، سریسیت، آرژیلیک و پروپلیتیک در نتیجه نفوذ استوک پورفیر (گرانودیوریت) دره زار به درون ولکانیک های ائوسن، تشکیل شده است. پیریت، کالکوپیریت و مولیبدنیت با بافتهای گوناگون افشان و رگه ای، کانیهای سولفیدی اولیه وکوولیت و کالکوسیت از سولفید های ثانویه این کانسار بهشمار می روند. داده های ایزوتوپ گوگرد به خاستگاه ماگمایی سولفات ها و سولفیدهای قلمرو مورد تحقیق اشاره دارد. ژیپس های این منطقه را میتوان، بر پایه مطالعات ایزوتوپی اکسیژن و گوگرد، به دو دسته ۱- گرمابی و حاصل از آب گیری انیدریت و ۲- سوپرژن و ناشی از اکسیداسیون پیریت تقسیم نمود. بر اساس نتایج حاصل از زوج سولفید- سولفات (پیریت- انیدریت)، حرارت سیال گرمابی در زمان تشکیل کانه معادل ۴۸۹-۵۱۵ درجه سانتی گراد تخمین زده می شود. منشا ماگمایی با ماهیت احیاء برای این سیال کانه زا محتمل بوده و زونینگ ایزوتوپی بر پایه مقادیر δ۳۴S پیریت نسبت به عمق، این منطقه را به دو بخش شرقی و غربی به ترتیب با همبستگی منفی و مثبت تقسیم بندی می نماید. همچنین در بخش شرقی بین عیار مس و ایزوتوپ ۳۴ گوگرد یک تطابق منفی وجود دارد.

کانه, مس پورفیری, ایزوتوپ های پایدار, دره زار