مهرداد براتی - بوعلی سینا
میثم قلی پور - بوعلی سینا

کانسار آهن ظفرآباد در ۱۲ کیلومتری شمال غرب شهر دیواندره و در حاشیه شمالی زون آذرین- دگرگونی سنندج- سیرجان واقع شده است. این ذخیره، عدسی تا صفحه ای شکل بوده و درون یک زون برشی و در سنگهای میزبان کالک شیستی و آهکی تشکیل شده است. مگنتیت با بافت توده ای، کاتاکلاستی و جانشینی، کانه اصلی این کانسار است، هر چند پیریت و سایر کانیهای سولفیدی نیز در آن پیدا می شوند. آزمایشهای اندازه گیری عناصر اصلی، جزئی و کمیاب به روشهای ICP-MS و ICP-AES انجام گردید. براساس نسبتهای عناصر جزئی نمونه های کانسنگ مگنتیتی و نمودارهای ((Ni/(Cr+Mn به Ti+V و Ca+Al+Mn به Ti+V) مشخص شد که کانسار ظفرآباد در محدوده کانسارهای اسکارنی قرار می گیرد. نمودارهای عنکبوتی رسم شده، یک سیر نزولی و یکنواخت از عناصر LREE به سمت عناصر HREE، را همراه با آنومالی های منفی از Eu (میانگین ۰۶/۰ppm) و Ce (میانگین ۹۴/۰ppm ) نشان می دهد. همچنین مقایسه الگوی توزیع عناصر نادر خاکی مگنتیت های ظفرآباد با انواع مختلف کانسارهای آهن نشان می دهد که الگوی عناصر نادر خاکی در ظفرآباد، شباهت بیشتری به کانسارهای نوع اسکارنی دارد. تحلیل مولفه های محاسبه شده برای REE نشان می دهد که سیالات گرمابی موثر در کانه زایی، عمدتا منشا ماگمایی داشته و طی فرآیندهای تفریق و تبلور توده های آذرین عمقی به صورت یک فاز سیال آهن دار تشکیل و تزریق آن درون سنگهای کربناتی، پیدایش اسکارن آهن دار را به دنبال داشته است.

ظفرآباد, زون برشی, مگنتیت, عناصر نادر خاکی, آبهای ماگمایی, اسکارن