علیرضا زراسوندی - شهید چمران اهواز
اکرم فروغی نیا - شهید چمران اهواز
هوشنگ پورکاسب - شهید چمران اهواز
عباس چرچی - شهید چمران اهواز
سمیه سلامب اللهی - شهید چمران اهواز

کانسارهای بوکسیتی منطقه دهدشت در ۴۰ کیلومتری شمال شرقی دهدشت در استان کهگیلویه و بویر احمد واقع بوده و بخشی از کمربند بوکسیت کارستی ایران- هیمالیا محسوب می شوند که در فرورفتگیهای کارستی واقع در بالای سنگهای آهکی سازند سروک به سن سنومانین تا تورونین زیرین، قرار دارند. هدف از این پژوهش، تعیین انواع زایش پیزولیت ها و فرآیندهای حاکم بر تشکیل بوکسیت است که در این زمینه، مطالعات آزمایشگاهی شامل بررسی کانی شناسی کیفی با استفاده از پراش پرتو ایکس (XRD)، کانی شناسی کمی و مطالعات میکروسکپی با استفاده از مقاطع نازک و صیقلی مد نظر قرار گرفت. فرآیندهای بوکسیتی شدن به تشکیل کانیهای بوهمیت، دیاسپور، کلسیت، کائولینیت، آناتاز، روتیل، گوئتیت، هماتیت و کلریت در این نهشته ها منجر شده است. بوکسیتی شدن، با فرآیند تخریب کائولینیت و فرآیند آهن زدایی در کانسارهای منطقه توسعه پیدا کرده و موجب تمرکز آلومینیم شده است. تفاوت این کانسارها از لحاظ کانی شناسی، وجود پیریت در افق خاکستری بعضی از کانسارها مانند مندان است. کانیها در این ذخایر، در مرحله هوازدگی، دیاژنتیک و اپی ژنتیک تشکیل شده اند. براساس نتایج کمی کانیها از افقهای بوکسیتی، محیط دیاژنتیک/ رسوبی کانسارهای منطقه مورد مطالعه از ودوز تا فراتیک متغیر است. بررسی ریزریخت شناسی بوکسیت های منطقه، پیزولیت هایی با هسته های ساده، شیشه ای، کمپلکس و ااولیتی و همچنین پیزولیت های رنگ رفته و شکسته نشان می دهد که بر این اساس، نهشته ها به سه نوع برجازا، نیمه برجازا و نابرجا تقسیم می شوند. تشکیل اشکال انحلالی، فرآیند های آهن شویی، سیلیسی شدن مجدد و نهشت دیاسپور در شکستگیها از جمله تغییرات دیاژنتیک و اپی ژنتیکی است که بعد از تشکیل این کانسارها روی داده است. بررسی فراوانی ذرات پوسته ای در این کانسارها نشان می دهد که ذراتی با قطر ۵۰ تا ۲۰۰ میکرون دارای بیشترین فراوانی هستند و ساختار ساده ااولیت ها مبین زمان کوتاه تشکیل است. با مقایسه فراوانی ذرات پوسته ای و بررسی پیزولیت ها و همچنین نمودار تغییراتTiO۲/Al۲O۳ به نظر می رسد در بعضی کانسارها مانند مندان، زمان تشکیل بوکسیت طولانی تر بوده است.

ریزریخت شناسی, بوکسیت کارستی, پیزولیت, کانی شناسی کمی