فروغ ملک محمودی - اصفهان
محمود خلیلی - اصفهان

رشته کوه طشتاب خور در فاصله ۲۵ کیلومتری خور، در شمال شرقی استان اصفهان قرار دارد. دگرسانی ولکانیک های ائوسن در منطقه خور، موجب شکل گیری معادن بنتونیت متعددی شده است، که در مجموع تحت عنوان افق بنتونیتی خور طبقه بندی میشوند. بررسی عناصر نادر در سنگ والد و نمونه های رسی نشان می دهد که ترکیب سنگهای والد آتشفشانی منطقه از نوع آندزیت - بازالت میباشد. همچنین آنالیز XRD ترکیب کانیهای رسی منطقه را از نوع مونت موریلونیت سدیم دار و میزان اندکی از کائولینیت به همراه کوارتز، کلسیت و کریستوبالیت نشان می دهد. فرآیند دگرسانی با تهی شدگی اغلب از عناصر اصلی و فرعی سنگ اولیه همراه بوده است. بیشترین میزان تهی شدگی عناصر اصلی در مورد عناصر آلکالن و در میان عناصر فرعی در عناصر لیتوفیل بزرگ یون مشاهده می شود و کمترین میزان تغییرات عناصر اصلی مربوط به آلومینیم و تیتانیم است که عناصری غیرمتحرک محسوب می شوند. عنصر مس بیشترین مقدار تهی شدگی را در بین عناصر فلزی متحمل شده است، در حالی که فلزات واسطه نیکل، کروم و روی غنی شدگی جزئی نشان می دهند. همچنین عناصر نادر خاکی روندی مشابه با سنگ والد آتشفشانی خود دارند، با این تفاوت که عناصر نادر خاکی سنگین، تهی شدگی بیشتری را نسبت به عناصر نادر خاکی سبک نشان می دهند که این مسئله می تواند به دلیل خروج عناصر نادر خاکی سنگین به صورت کمپلکس از محیط و جذب عناصر سبک در ساختار کانی رسی باشد.

دگرسانی, بنتونیت, آندزیت - بازالت, ائوسن, خور, ایران