کانیشناسی، دگرسانی، ژئوشیمی و کانیسازی کمربند جنوب سبزوار با رویکردی بر اکتشاف مسپورفیری

کمربند پلوتونیکی- ولکانیکی جنوب سبزوار در 30 کیلومتری جنوب سبزوار واقع است. این کمربند ازلحاظ ساختاری ایران، در زون سبزوار قرار میگیرد. روند گسلهای منطقه همروند با کمربند بوده و شمالغرب- جنوبشرق میباشد. مطالعات پتروگرافی، آلتراسیونی، ژئوشیمی (سنگی و رسوب آبراههای) و کانیسازی،مشابهت این منطقه را به کمربندهای متالوژنی مس پورفیری، تایید میکند. طی مطالعات صحرایی و سنگ-نگاری منطقه، سنگهای آتشفشانی (عمدتاآندزیت) باسن ائوسن و سنگهای نفوذی (کوارتزمونزونیتپورفیری، کوارتزمونزودیوریتپورفیری، هورنبلندکوارتزمونزودیوریتپورفیری، هورنبلندمونزودیویتپورفیری، مونزودیوریت-پورفیری و..) با سن میوسن شناسایی شده است. تمامی واحدهای سنگی توسط محلولهای گرمابی شدیداً دگرسان شده و مدل آلتراسیونی مشابه باکانیسازی مسپورفیری ایجاد نموده است. مطالعات ژئوشیمی کمربند در دو بخش رسوب آبراهه و خردهسنگی برای عناصر Ag ،Zn ،Pb ،Cu صورت گرفت. نتایج حاصل، آنومالی مس و روی را در کمربند نشان داد. این آنومالی بطور غالب در قسمت مرکز کمربند متمرکز بوده و حدود 500 تا 900 ppm تغییر میکند. کانیسازی در منطقه نیز بصورت فلزی و غیرفلزی (کائولن) مشهود میباشد. مهمترین کانهها عبارتند از: پیریت، کالکوپیریت، مالاکیت، آزوریت واکسیدهای آهن مانند هماتیت، گوتیت و لیمونیت که غالباً در نتیجهی اکسیداسیون کانیهای سولفیدی منطقه ظاهر شدهاند. پیریت فراوانترین کانی سولفیدی در منطقه است. واحدهای سنگی، نوع و گسترش زونهای آلتراسیونی و وجود آنومالی مس در این کمربند، آن را از لحاظ اکتشاف پتانسیل مس پورفیری از نوعمونزونیتی حائز اهمیت ساخته است.