عباس رنجبر سعادت آبادی - پژوهشکده هواشناسی
آزاد توحیدی سردشت - مرکز تحقیقات هواشناسی آذربایجان غربی

اهداف: هدف اصلی این پژوهش، شناخت منشا شکل گیری و ویژگی الگو های جوی و کمیت های هوا-شناسی موثر بر بارش های فرین بهاره استان آذربایجان غربی است. روش: براساس نقشه ها و داده های هواشناسی در تراز های مختلف جو، بارش های فرین رخ داده درفصل بهار، طی دوره آماری ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ بررسی شده است. سپس ویژگی الگو های جوی موثر در ایجاد این بارش ها، بی هنجاری های میدان های فشاری سطح دریا، ارتفاع تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال ، تاوائی نسبی و فرارفت آن در سطح ۵۰۰ هکتوپاسکال، مطالعه شده است. یافته ها/ نتایج: نتایج نشان داد سامانه های فشاری که موجب بارش های فرین بهاره در منطقه می شوند، اغلب از کم فشار های بریده مدیترانه ای بوده اند که با ماندگاری در حدود سه روز در نواحی شرق مدیترانه، رطوبت کافی برای ایجاد این بارش ها را کسب می کنند، همچنین در روز رخداد بارش های فرین، بی هنجاری های ارتفاع تراز ۵۰۰هکتوپاسکال، نسبت به میانگین بلند مدت در منطقه شاخص بوده است و کاهش زیادی را نشان می دهد. نتیجه گیری: در همه موردهای مطالعه شده، تاوائی نسبی و فرارفت آن نسبت به روز قبل از بارش، افزایش قابل ملاحظه ای داشته است، به-طوری که مقدار بیشینه تاوائی حدودs-۱۵-۱۰×۴ تا s-۱۵-۱۰× ۶و پیشینه فرارفت تاوائیs-۲۹-۱۰×۶ تا s-۲۹-۱۰×۱۲ است و می تواند به عنوان یکی از پیش نشانگر های بارش فرین در شمال غرب کشور استفاده شود.

بارش های فرین, الگو های جوی, تاوائی نسبی, فرارفت تاوایی, آذربایجان غربی