شاهین حیدری - دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران
علیرضا منعام - دانشگاه فنی برلین، آلمان

هدف اصلی این پژوهش، تعیین رابطه میان شاخصه های حرارتی و احساس آسایش حرارتی در فضای باز شهری است. پیشینه این موضوع نشان می دهد با وجود شاخصه های حرارتی، تصویری واحد از مجموع متغیرهای شخصی و اقلیمی، ارائه جهت بررسی جامع آسایش حرارتی در فضای باز دقت لازم وجود ندارد. شاخصه های حرارتی متداول در پژوهش های ارزیابی آسایش حرارتی در فضای داخلی و باز، "پیش بینی متوسط نظر"، "دمای موثر استاندارد" و "دمای معادل فیزیولوژیکی" می باشد که بر پایه تعادل حرارتی انسان تعریف شده اند. به منظور تعیین میزان رابطه احساس آسایش افراد با شاخصه های حرارتی مرسوم و شناخت مهم ترین عوامل موثر بر آن ها، پژوهشی میدانی در بوستان های ملت، ساعی، لاله، شهر و بعثت شهر تهران انجام پذیرفت. روش ارزیابی بر اساس نظرسنجی با پرسش نامه، برداشت های محیطی عوامل جغرافیایی و اقلیمی بوده است. گروه بندی سنجه های ارزیابی شده و تعریف هر یک از مولفه های آسایشی با سنجه های زیربنایی با روش تحلیل عاملی انجام پذیرفته است. به منظور ارزیابی نهایی الگوی نظری و تعیین رابطه وابستگی میان متغیرهای به صورت هم زمان، از "مدل سازی معادلات ساختاری" استفاده شده و با در نظر گرفتن بار عاملی هر سنجه و میزان خطای پنهان، جایگاه مولفه ها در الگوی نظری تعیین شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد در مقایسه با سایر شاخصه های آسایش حرارتی، "دمای معادل فیزیولوژیکی" دارای دقت بالاتری برای پیش بینی میانگین آسایش حرارتی در فضاهای باز است. در این پژوهش رابطه ای آسان برای محاسبه شاخصه "دمای معادل فیزیولوژیکی" از طریق داده های محیطی ارائه و دامنه سطوح آسایشی حرارتی در فضای باز برای ساکنان تهران تعیین شده است.

آسایش حرارتی, بوستان شهری, دمای معادل فیزیولوژیکی