ربابه شاهی شاوون - استادیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه یاسوج

علی رغم پیشرفت های فراوان در زمینه داروهای شیمیایی در درمان بیماری ها، گیاهان دارویی به عنوان ابزاری مهم همچنان بدین منظور استفاده می -گردند. از جمله گیاهان ارزشمند دارویی در ایران گونه A. Spinosus از تیره تاج خروسیان می باشد. این گونه در ایران به صورت علف هرز وجود دارد. با توجه به کاربرد گسترده این گیاه و عدم وجود مطالعه ای علمی در رابطه خواص این گیاه درایران، مروری بر خواص دارویی این گیاه و عوامل موثر در خواص دارویی آن با استفاده از جستجوی اینترنتی و مطالعه مقالات منتشرشده در رابطه با خواص دارویی و ترکیبات موثره این گیاه و کتاب فلور ایران، تیره تاج خروسیان صورت گرفت. نتایج مطالعات نشان داده که A. spinosus به دلیل داشتن ترکیباتی مانند پروتئین ها، کربوهیدرات ها، چربی ها، فیبرها و مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، منگنز، مس و روی دارای ارزش غذایی بالایی است. علاوه بر این، این گونه به دلیل داشتن ترکیبات شیمیایی مانند فلاونوئیدها، بتاکاروتن و ترکیبات فنولی دارای خواص دارویی گسترده مانند ضددرد، تببر بودن، مسکن، ضدزخم، ضددیابت، حفاظت از کبد، ضدالتهاب بودن، بهبود تولید اسپرم، آنتی اکسیدان و ضدباکتری، ضدافسردگی و ضدتومور است. با توجه به خواص ارزشمند ذکرشده، مطالعه این گیاه در فصول متفاوت و اندام های مختلف به منظور تعیین بهترین زمان برداشت و بهترین اندام گیاهی با بیشترین ماده موثره در ایران و مشخص نمودن مکانیزم اثر ترکیبات شیمیایی گیاه در درمان یا جلوگیری از بیماری ضروری است.

و Amaranthus spinosus، خواص دارویی، تغذیه ای