تبیین استراتژی های مدیریت بنیادهای زیستی در ایران نمونه ی موردی: آب

 بنیادهای زیستی، دربردارنده­ی مجموعه­ای از عناصر و عوامل محیطی است که بنیان علم جغرافیا بر آن استوار است. در این میان، آب به­عنوان یکی از بنیادهای زیستی و مثابه یک کالای استراتژیک، همواره نقش مهمی در سبد سیاست­گذاری­ها و برنامه­ریزی­های کشورها داشته است. در کشورهایی که از نظر جغرافیایی در کمربند بیابانی جهان قرار دارند، آب از اهمیتی استراتژیک در مقیاس محلی تا فراملی برخوردار است. ایران، در شمار کشورهایی است که از منظر واقعیت­های جغرافیایی با کمبود منابع آب و روند فزاینده­ی صنعتی­شدن و شهرگرایی لجام گسیخته رویارو است. با توجه به اهمیت آب و چگونگی مدیریت آن در کشور، پژوهش پیش رو، با روش پیمایشی و تحلیل استراتژیک (SWOT)، به طراحی و تدوین استراتژی­هایی در راستای مدیریت بهینه­ی آب در ایران پرداخته است. نمونه­ی آماری این پژوهش، ۵۰ نفر از اعضای هیئت علمی گروه جغرافیا در سه دانشگاه تهران، تربیت مدرس و خوارزمی است. یافته­های پژوهش، نشان می­دهد که وضعیت فعلی مدیریت آب در کشور از نظر عوامل درونی و بیرونی دچار ضعف است. از جمله استراتژی­های مناسب برای مدیریت بهینه­ی آب در کشور نیز عبارتند از: محلی­سپاری و مشارکتی­سازی مدیریت منابع آب در کشور (استراتژی SO)، مداخله­ی مدیریتی در راستای کاهش و تعدیل آثار مخرب سیاسی­سازی مسئله­ی آب (استراتژی ST)، بهبود مدیریت منابع انسانی در وزارت­خانه­ها و سازمان­های متولی آب (استراتژی WO)، توقف مدیریت موازی و مداخله­گرایانه و یکپارچه­سازی شبکه­ی سازمان­های متولی در مدیریت آب (استراتژی WT).

Keywords:

آب , برنامه ریزی استراتژیک , مدیریت بهینه , SWOT , ایران