شروین اسدزاده - استادیار، گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
داود جعفری - دانش آموخته گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

در بسیاری از سیستمهای تولیدی، محصولات در فرآیندهایی با بیش از یک مرحله، تولید میشوند، به گونه ای که کیفیت محصول در هر مرحله علاوه بر عملکرد آن مرحله به عملکرد مراحل قبلی هم، وابسته میباشد. این ویژگی که به خاصیت آبشاری معروف است باعث ایجاد خطا در تفسیر نمودارهای کنترل میشود. از این رو هدف محققین کاهش و یا حذف آن میباشد. در بیشتر تحقیقات انجام شده در زمینه فرآیندهای چند مرحله ای، اغلب فرض بر این بوده است که مشخصه های کیفی در مراحل مختلف فرآیند به ویژه مرحله ی آخر از توزیع نرمال پیروی میکنند اما همیشه اینگونه نمی باشد. امروزه افزایش کیفیت محصولات، سبب شده است در فرآیندهای واقعی با تعداد زیادی صفر در داده های شمارشی مواجه شویم. در این حالت دیگر نمیتوان از توزیع های آماری کلاسیک استفاده نمود و میباید مدلهای دیگری با نام توزیع های صفر آماسیده استفاده گردد. در این مقاله به منظور پایش یک فرآیند دو مرحلهای که مشخصه ی کیفی مرحله دوم آن یک توزیع پواسون صفر آماسیده میباشد، ابتدا تاثیر مرحله اول بر روی مرحله دوم به کمک رگرسیون خطی تعمیم یافته مدلسازی و سپس با تعریف متغیر Z به عنوان یک متغیر نرمال استاندارد، تاثیر آن بر روی متغیر مرحله دوم حذف میگردد. در ادامه دو نمودار کنترل شوهارت و EWMA استاندارد شده به منظور پایش مشخصه کیفی مرحله دوم طراحی شده است. نتایج شبیه سازیها براساس شاخص متوسط طول دنباله نشان میدهد که نمودار کنترل EWMA پیشنهادی عملکرد بهتری دارد، همچنین مشخص می-شود انتخاب توزیع های کلاسیک به جای توزیع های صفرآماسیده در داده های شمارشی با صفر زیاد باعث ایجاد خطا در نتایج میگردد.

توزیع پواسون صفرآماسیده، فرآیند چند مرحله ای، رگرسیون خطی تعمیم یافته، نمودار شوهارت، نمودار EWMA