سید غلامرضا موسوی - گروه زراعت، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
علی اصغر موسوی کیا - دانشجوی دکتری گیاهان دارویی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
محمد جواد ثقه الاسلامی - گروه زراعت، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
رضا برادران - دانشیار گروه زراعت، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران

تعیین تاریخ کاشت و تغذیه مناسب از مهم ترین جنبه های به زراعی در گیاهان دارویی می باشد. از اینرو به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت (۱۵ اسفند، ۱۵ فروردین و ۱۵ اردیبهشت) و سیستم تغذیه ای (عدم کاربرد کود، NPK، ورمی کمپوست، آکادین،۵۰ درصد NPK و ورمی کمپوست، ۵۰ درصد NPK و آکادین) بر صفات مورفولوژیکی و عملکردی ماریتیغال آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۹۷-۱۳۹۶ انجام شد. نتایج نشان داد تاریخ کاشت ۱۵ اسفند منجر به افزایش معنی دار صفات مورفولوژیکی (ارتفاع بوته، قطر کاپیتول و تعداد انشعابات)، صفات عملکردی (تعداد کاپیتول در متر مربع، تعداد دانه در کاپیتول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت) گردید. همچنین کاربرد ۵۰ درصد NPK و ورمی کمپوست در اکثر صفات مورد مطالعه از برتری آماری معنی داری برخوردار بود. بیشترین عملکرد دانه با میانگین ۷/۳۳۲۷ کیلوگرم در هکتار، در تیمار کاربرد ۵۰ درصد کودهای NPK و ورمی کمپوست در تاریخ کاشت اول بدست آمد. چهار صفت قطر کاپیتول، تعداد کاپیتول، تعداد دانه در کاپیتول و وزن هزار دانه در مجموع ۵۷/۸۴ درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه کردند. به طور کلی تاریخ کاشت ۱۵ اسفند و کاربرد ۵۰ درصد NPKو ورمی کمپوست برای کشت گیاه ماریتیغال در بیرجند مناسب به نظر می رسد.

تجزیه رگرسیونی, سیستم تغذیه ای تلفیقی, خارمریم, عصاره جلبک دریایی, ورمی کمپوست