رضا خیرالدین - (دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران)
محمد قادری - (کارشناس ارشد برنامه ریزی منطقه ای ، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران)

 نابرابری فضایی شهری به صورت اسکان غیررسمی در کشورهای در حال توسعه نمود بیشتری دارد. سکونت­گاه­های غیررسمی باعث شکل­گیری فضاهای شهری نابرابر در ریودوژانیرو هستند، برنامه­های زیادی با حمایت مالی فراوان در سه دهه اخیر برای تعدیل شکاف فضایی در شهر ریودوژانیرو تدوین شده­ است. این پژوهش سعی دارد با بررسی وضعیت تغییرات شکاف فضایی از سال ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۵ در ریودوژانیرو به این سوال پاسخ دهد که آیا برنامه­های پرهزینه توانسته نابرابری فضایی را در ریودوژانیرو کاهش دهد یا شکاف فضایی بین مناطق مختلف شهر توسط رشد هزینه­های خدماتی تشدید شده است؟ این تحقیق ابتدا به بازکاوی برنامه­ها و رویکردهای حمایت مالی در شهر ریو می­پردازد، سپس به تحلیل وضعیت شهر در جنبه­های مورد نظر پرداخته؛ بنابراین روش تحقیق توصیفی – تحلیلی می­باشد و از آنجا که تجربه مطالعه ریودوژانیرو می­تواند رهگشای برنامه­ریزی شهری در کشور باشد، از نوع تحقیقات کاربردی محسوب می­شود. در این تحقیق، تحلیل جنبه­های مختلف نابرابری فضایی از روش­های عددی مانند ضریب همبستگی، ضریب تغییرات و ضریب جینی انجام گرفته، و نمایش نابرابری فضایی با استفاده از  GIS انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که حمایت­های مالی فراوان در ریودوژانیرو باعث بهبود زیرساخت­های سکونت­گاه­های غیررسمی شده­است و جمعیت فاولاها در دوره مطالعاتی افزایش یافته، اما تغییرات ضریب جینی قیمت مسکن نشان از افزایش شکاف فضایی بین مناطق مختلف ریودوژانیرو دارد بدین ترتیب برنامه­های حمایت مالی نه ­تنها نتوانسته نابرابری فضایی را در ریو را تعدیل بخشد بلکه نتیجه معکوس درپی داشته و  شکاف فضایی در این شهر تشدید شده است.

برنامه های حمایت مالی, نابرابری فضایی, اسکان غیررسمی, فاولا, ریودوژانیرو