سید محسن کاظمی - دانش آموخته دکتری و پژوهشگر پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن

این پژوهش پاسخی است به مجموعه ای از سوال های بیرونی در باب چیستی و چگونگی قواعد التفسیر. در بحث چیستی پس از تعریف قواعد التفسیر به «مجموعه ای از بایسته های تفسیری مبتنی بر مبانی»، از موضوع آن «زبان قرآن» سخن به میان آمده و نسبت آن با تفسیر نیز «استنباطی» دانسته شده است. در باب چگونگی نیز در ریخت شناسی و کالبدشناسی، قواعد التفسیر را قواعد دستوری معرفت بخش تلقی نموده و موضوع گزاره ها عناصر زبانی و محمول آن ها «ضرورت» دانسته شده است. سپس با بررسی اقسام این گزاره ها، در بحث سرشت شناسی، موضوع این گزاره ها را مفاهیم فلسفی و محمول آن ها را اعتباری با منشا تکوینی خوانده ایم. در بحث معیار اتصاف به صدق، پس از آنکه قاعده تفسیری را در سازه معرفتی خود شرطی (نه حملی) دانسته ایم، صدق آن به معنای انطباق نسبت شرطیه با نفس الامر قاعده تلقی شده و با ترسیم سه وضعیت متوقع یک گزاره، حالت های صدق و کذب آن بیان شده است.

کلیدواژگان: فلسفه مضاف, قواعدالتفسیر, زبان قرآن