طراحی و تبیین الگوی خودرهبری با استفاده از تعالیم اسلامی در قرآن کریم و نهج البلاغه

هدف پژوهش حاضر، طراحی و تبیین ابعاد خودرهبری برمبنای نظام ارزشی اسلام با استفاده از آموزه­های قرآن کریم و نهج­البلاغه است. این پژوهش به روش کیفی - کمی (ترکیبی) انجام شده است و برای استخراج ابعاد و طراحی مدل از روش تحلیل مضمون و مصاحبه با متخصصین موضوعی و برای آزمون مدل از روش مدل­سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. در بخش کیفی، ابتدا متون قرآن کریم و نهج­البلاغه از منظر مفاهیم مرتبط با خودرهبری (رهبری، خودرهبری، خود مدیریتی، خودکنترلی) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و ۱۵۳۶ مضمون اولیه از قرآن کریم و ۴۳۵ مضمون اولیه از نهج­البلاغه استخراج گردید. سپس با استفاده از تلخیص و مقوله بندی به روش کد­گذاری با تاکید بر مفاهیم مشترک در سه مرحله، ابتدا ۲۱۴ مضمون ثانویه و سپس ۷۹ تم فرعی و ۲۰ تم اصلی شناسایی شد. درنهایت نیز ۲۰ تم­ اصلی استخراج شده در چهار دسته مفهوم اصلی، پیش نیازها، راهبردها و نتایج خودرهبری طبقه بندی گردید. در بخش کمی، فرضیه­های پژوهش بر روی نمونه­ای شامل ۳۰۰ نفر از مدیران گروه توسعه سرمایه گذاری انتخاب بررسی شد. نتایج بخش کمی نشان داد که پیش­نیازها و راهبردهای خودرهبری هردو با ضریب بتای ۹۷% بر مفهوم اصلی خودرهبری تاثیر دارند و مفهوم اصلی خودرهبری نیز با ضریب بتای ۸۹% بر نتایج خودرهبری تاثیرگذار است. پژوهش حاضر از دو منظر ارائه مدل جامع خودرهبری (به دلیل انجام پژوهش­های متعدد در این حوزه ولی فقط در بخش راهبردهای خودرهبری) و همچنین تبیین مفهوم خودرهبری بر اساس آموزه­های نظام ارزشی اسلام، دارای نوآوری است.

Keywords:

رهبری , خودرهبری , قرآن کریم , نهج البلاغه , تحلیل مضمون