محمد فراهانی
نیما احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد تفسیر

فلسفه عالی زکات و سایر شقوق آن (صدقه، انفاق و...) توسط قرآن کریم بیان شده که آن رشد و پاکی جامعه در پرتو دوری از خطری است که مبادا عده ای مال را در انحصار خود درآورده و پیوسته در میان خود نگه دارند و نتیجه آن ثروتمندی روز افزون قشری خاص و افزایش فقر در اکثریت جامعه باشد که پس از مدتی ناهنجاری های اجتماعی از جمله قتل و کینه نسبت به سرمایه داران، دزدی و... در جامعه پدیدار شود. تحقیق حاضر با نگاهی اجمالی و تطبیق گونه بین مفسران فریقین به مسئله زکات پرداخته و به برخی افتراقات و اشتراکات آنها در این زمینه اشاره می نماید. به طور کلی مفسران فرق اسلامی از چهار معنای رشد و نمو، طهارت و پاکی، زکات واجب شرعی و انفاق و صدقه در تفسیر خود برای زکات و مشتقات آن نام می برند. ایشان همچنین رابطه با آیه ۶۰ سوره توبه که به آیه زکات مشهور است – و خداوند اصناف زکاتی را در آیه مذکور مطرح نموده اند- اختلاف نظر هایی از جمله درباره فقیر و مسکین، سهم عاملین و مولفه قلوب و مصادیق فی سبیل الله دارند که در این جستار پس از ارائه تعریفی جامع از تفسیر فریقین برای هر یک از اصناف، به موارد اختلافی پرداخته می شود.

زکات, انفاق, فریقین, تفسیر, سوره توبه