سجاد قره چلو - دانشگاه تهران، پردیس علوم، گروه زمین شناسی
عبدالحسین امینی - دانشگاه تهران، پردیس علوم، گروه زمین شناسی
علی کدخدایی - گروه زمین شناسی، دانشگاه تبریز
وحید فرجپور - کارشناس شرکت نفت مناطق مرکزی ایران

توزیع انواع منافذ در سنگ مخزن از کنترل کننده­های اصلی حرکت سیال در مخزن می­باشد. از این رو تعیین نوع و اندازه منافذ نقش اساسی در ارزیابی­های مخزنی، بهینه­سازی تعداد چاه­ها در یک میدان و پیش­بینی هیدروکربن قابل بازیافت دارد. مخازن هیدروکربنی، به ویژه انواع کربناته، از نظر نوع منافذ و شعاع منفذی بسیار متنوع هستند. در این مطالعه انواع منافذ در سازند مختلط کربناته-آواری آسماری ابتدا با استفاده از داده نگارها شناسایی شده، سپس جهت اعتبار سنجی با منافذ تعیین شده از داده مغزه نیز انطباق داده شده است. برای تعیین نوع و اندازه منافذ با استفاده از داده نگارها، تکیه اصلی بر روی نگار انحراف سرعت بوده است. با استفاده از نگار انحراف سرعت و رفتار الاستیک سنگ­ها انواع منافذ در سازند مورد مطالعه به سه رده (انحراف مثبت، انحراف صفر و انحراف منفی) و هشت زیررده شامل درون دانه­ای یا درون فسیلی، قالبی یا انحلالی، تخلخل میکروسکوپی، بین­ذره­ای، بین­بلوری، بین­دانه­ای، تخلخل میکروسکوپی شیل و شکستگی رده­بندی شده­­اند. در این میدان هر دو بخش آواری و کربناته سازند مورد مطالعه دارای توانایی تولید بالایی می­باشند که برای تعیین کیفیت مخزنی آن­ها از واحدهای جریانی با توجه به پراکنش نوع منافذ استفاده شده است. در این مطالعه واحدهای جریانی با استفاده از روش شاخص زون جریان تعیین شده­اند. نتایج بدست آمده از این بررسی امکان تفکیک ۳ واحد جریانی در بخش کربناته و ۲ واحد جریانی در بخش آواری سازند آسماری را میسر ساخته است. هم­چنین در تعیین هر یک از واحدهای جریانی توزیع نوع منافذ نیز در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل از این مطالعه تولید از این میدان را تحت کنترل ۴ نوع منفذ نشان می­دهد که توسط نگار انحراف سرعت در امتدادچاه قابل شناسایی است.

انواع منافذ, نگار انحراف سرعت, واحد جریانی, کیفیت مخزنی, سازند آسماری