محمد صحرایی اردکانی - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان

یکی از سوالاتی که در باب حدود مطرح می­ شود این است که با اجرای حد بر مجرم، آیا مجازات اخروی جرم نیز از وی برداشته می­ شود یا اینکه این عقوبت دنیوی، کفاره گناه وی نبوده و لزوما نمی­ تواند باعث خلاصی وی از عذاب آخرت گردد؟ در این زمینه میان فقهای مذاهب اسلامی اختلافات و نظرات متعددی وجود دارد. برخی از صاحب­ نظران معتقدند که صرف اجرای حدود، جبران­ کننده مجازات اخروی است و مجرمی که حد بر وی جاری شده، عقوبت اخروی ندارد. این گروه نظر خود را در قالب قاعده «الحدود کفارات» بیان می­ کنند. در مقابل، برخی بر این باورند که مجازاتهای حدی، تنها مجازات دنیوی جرایم حدی است و به­ هیچ­ وجه، کفایت از مجازات اخروی نمی­ کند. این گروه نیز نظر خود را در قالب قاعده «الحدود زواجر لاجوابر» بیان می­ کنند. در برابر این دو نظر، عده­ ای نیز قائل به تفصیل شده­ اند. این نوشتار با بررسی نظرات مختلف فقهای مذاهب اسلامی و نقد و بررسی ادله و مستندات مربوطه، ضمن رد اقوال مختلف، با دقت در روایات و شان صدور آنها، قائل به تفصیل به اعتبار نوع و کیفیت اثبات جرم است.

حدود, کفاره, زواجر, جوابر, مجازات, عقوبت اخروی