اثر شرایط مختلف خشک کردن و تمپرینگ بر شاخص سفید شدگی برنج طی عملیات خشک کردن دو مرحله ای

در روش خشک کردن چند مرحله ای، تعیین بهترین شرایط خشک کردن و تمپرینگ به منظور تسریع عملیات، کاهش مصرف انرژی و تولید برنج با کیفیت مناسب برای ارقام مختلف حائز اهمیت می باشد. در این پژوهش، اثر شرایط مختلف خشک کردن و تمپرینگ بر شاخص سفید شدگی دو رقم برنج شفق (دانه بلند) و سازندگی (دانه متوسط) در یک روش خشک کردن دو مرحله ای مورد مطالعه قرار گرفت. در مرحله اول، نمونه ها تحت شرایط سریع (دمای ۶۰ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۱۷ درصد) و ملایم (دمای ۴۰ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۱۲ درصد) در چهار بازه زمانی مختلف (۵/۱، ۳، ۵/۴ و ۶ درصد کاهش محتوای رطوبتی) خشک شدند. سپس عملیات تمپرینگ در ۷ بازه زمانی ۰، ۴۰، ۸۰، ۱۲۰، ۱۶۰، ۲۰۰ و ۲۴۰ دقیقه در دمای معادل با دمای شرایط خشک کردن انجام شد. در مرحله دوم، رطوبت نمونه ها به ۵/۱۲ درصد بر پایه تر که مناسب برای عملیات تبدیل است کاهش داده شد. پس از انجام عملیات تبدیل، درجه سفیدی جرمی و نوری برای هر تیمار اندازه گیری شد.آزمایش ها به صورت فاکتوریل عامل ها در شکل اسپلیت پلات در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شدند. نتایج نشان داد که هنگام خشک کردن دانه های برنج در شرایط ملایم، اثر انجام عملیات تمپرینگ بر درجه سفیدی نوری و جرمی معنی دار نبود. لیکن طی خشک کردن دانه های برنج تحت شرایط سریع، تاثیر عملیات تمپرینگ بر هر دو شاخص کیفی معنی دار بود. به طوری که با کاهش ۶ درصد محتوای رطوبتی در مرحله اول خشک کردن، به ترتیب برای رقم های سازندگی و شفق به منظور دستیابی به بیشترین درجه سفیدی جرمی ۲۴۰ و ۲۰۰ دقیقه تمپرینگ و بیشترین درجه سفیدی نوری ۱۶۰ و ۲۴۰ دقیقه عملیات تمپرینگ توصیه می گردد.

Keywords:

تمپرینگ , رقم , برنج , درجه سفیدی , شرایط خشک کردن