محمد نورمحمدی نجف آبادی - کارشناس ارشد تاریخ و تمدن اسلامی، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین المللی امام خمینی
حسین بیاتلو - کارشناس ارشد تاریخ و تمدن اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران

منجنیق، به منزله سنگین ترین سلاح جنگی، در قرون میانه اسلامی از اهمیت بسیاری برخوردار بود. از این سلاح برای کوبیدن دیوارهای دفاعی و نفوذ به داخل شهرها استفاده می شد. در نخستین فتوحات اسلامی، منجنیق شکل ساده ای داشت؛ اما با گذشت زمان و به موازات تکامل و افزایش استحکام حصارهای دفاعی شهرها، منجنیق ها نیز روزبه روز تغییر کردند و تکامل یافتند؛ تا آن جا که در دوره اموی منجنیق های نفت انداز و آتشین ساخته شدند و در دوره عباسی، منجنیقیون به صنفی مشخص و با وظایف معلوم در سپاه بدل شدند. در نوشتار حاضر، به تاریخچه این سلاح سنگین پرتابی و نیز تحولات آن تا پایان دوره عباسی می پردازیم.

منجنیق, سلاح, محاصره, فتوحات, امویان, عباسیان, جنگ