مجید محمود علیلو - Department of Clinical Psychology, Tabriz University
مهری اسبقی پور - Islamic Azad University, Ardabil
محمد نریمانی - Department of Clinical Psychology, Mohageg Ardabily University. Ardabil
ناصر آقامحمدزاده - Tabriz University of Medical Sciences

مقدمه: دیابت یک بیماری مزمن غدد درون ریز است. ویژگی آن اختلال در سوخت و ساز گلوکز ناشی از تولید یا بهره گیری از هورمون انسولین می باشد. به علاوه تنظیم قند خون و رفتارهای خودمراقبتی در بیماران دیابتی با برخی ویژگی های شخصیتی در ارتباط است. این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین ویژگی های شخصیتی با رفتارهای خودمراقبتی و پیامد درمان در بیماران دیابتی انجام شد. روش ها: روش پژوهش حاضر توصیفی – همبستگی ازنوع پیش بینی بود. جامعه آماری این تحقیق را کلیه ی بیماران دیابتی نوع یک و دو مراجعه کننده به مطب خصوصی درشهرستان تبریز سال (۱۳۹۰) با دامنه سنی ۸۰-۳۰ سال تشکیل می داد که غیر از دیابت بیماری دیگری نداشتند. از زنان و مردان مبتلا به دیابت نوع یک و دو ۷۰ نفر باروش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده عبارت بودند از: پرسشنامه خلاصه ای از رفتارهای مراقبت ازخود برای افراد دیابتی، فرم کوتاه پرسشنامه ویژگی های شخصیتی (Neuroticism Extraversion Openness -Five Factor Inventory)، پرسشنامه محقق ساخته پیامد درمان، که در مورد افراد شرکت کننده اجرا گردید. داده های پژوهش با استفاده از روش های آماری تحلیل رگرسیون چند متغیره مورد بررسی قرارگرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که از بین ویژگی های شخصیتی با رفتارهای خودمراقبتی و پیامد درمان تنها مولفه باز بودن توانست رفتارهای، رژیم غذایی، ورزش منظم، پیامد ورزش را پیش بینی کند و مولفه عصبیت نیز تغییرات مراقبت از پا و پیامد مراقبت از پا را پیش بینی کرد. مولفه وجدانی بودن نیز پیامد رژیم غذایی راپیش بینی کرد (۰۵/۰>P). نتیجه گیری: از آنجا که میزان وقوع جهانی دیابت به خصوص دیابت شیرین به نحو چشمگیری افزایش یافته است، با توجه به یافته های پژوهش، پیشنهاد می شود برنامه های آموزشی و مداخله ای درارتباط با رفتار خودمراقبتی و برخی از عوامل ویژگی های شخصیتی به خصوص باز بودن و عصبیت و وجدانی بودن که می تواند منجر به ارتقای حس توانایی بیمار به مهار بیماری و پذیرش مسوولیت شود جهت توانمندسازی بیماران ترتیب داده شود.

Personal characteristics - diabetic - self-care - protective remedy, ویژگی های شخصیتی، دیابت، خودمراقبتی، پیامد درمان