منصوره کلهر - Counseling Center of Education office of Shahriyar, Tehran, Iran
گلنار مهران - Alzahra University,Tehran, Iran

مقدمه: نقشه مفهومی ابزاری ترسیمی برای سازمان دهی و ارائه دانش است. این مطالعه باهدف تعیین تاثیر استراتژی نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی و یادگیری معنی دار خواندن و درک مطلب زبان انگلیسی در دانش آموزان انجام گرفت. روش کار: این پژوهش یک طرح شبه آزمایشی پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. نمونه شامل ۶۱ دانش آموز دختر پایه سوم دبیرستان شهر کرج بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش برای سنجش یادگیری معنی دار و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یک آزمون پیشرفت تحصیلی محقق ساخته بود. سوال های آزمون بر اساس طبقه بندی حوزه شناختی بلوم (Bloom) تهیه شدند. از سوال های نقشه مفهومی و سوال های سطوح (تحلیل، ترکیب و ارزیابی) برای سنجش یادگیری معنی­دار استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون t مستقل و با نرم افزار Spss نسخه ۵/۱۱تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد استراتژی نقشه مفهومی باعث افزایش یادگیری درس زبان انگلیسی (۰۲۶/۰= p) و یادگیری معنی دار خواندن و درک مطلب انگلیسی (۰۰۰۱/۰p=) در دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش تاثیر مثبت نقشه مفهومی بر پیشرفت و یادگیری معنادار خواندن و درک مطلب انگلیسی دانش آموزان را نشان داد. توصیه می شود دانش آموزان با به کارگیری نقشه مفهومی موجب عمیق تر شدن یادگیری و پیشرفت تحصیلی خود شوند و مجریان، مربیان حوزه آموزش از نقشه مفهومی به عنوان استراتژی تدریس، تکلیف یادگیری و ابزار ارزشیابی در آموزش استفاده کنند.

Concept map, meaningful learning, academic achievement, نقشه مفهومی, یادگیری معنی دار, پیشرفت تحصیلی