نرجس اسلامی - MA of Personality Psychology, Department of Psychology, Birjand Branch, Islamic Azad University, Birjand, Iran
زهرا نورعلی - MA of Educational Counseling, Department of Counseling, Faculty of Educational Science and Psychology, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran
مریم قربانی - PhD Student of Educational Psychology, Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Science and Psychology, Allamed Tabatabaei University, Tehran, Iran
تکتم سادات جعفر طباطبایی - Assistant Professor, Department of Psychology, Birjand Branch, Islamic Azad University, Birjand, Iran
سمانه سادات جعفر طباطبایی - Assistant Professor, Department of Psychology, Birjand Branch, Islamic Azad University, Birjand, Iran

مقدمه: آسیب مغزی تروماتیک یکی از عوامل مهم مرگ و ناتوانی جسمی و روانشناختی است که میتواند بر حافظه کلامی، مدیریت استرس و نارسایی هیجانی تاثیر بگذارد. در نتیجه، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی گروه درمانی بازتوانی شناختی بر حافظه کلامی، مدیریت استرس و نارسایی هیجانی در مبتلایان به آسیب مغزی تروماتیک انجام شد. روش کار: روش این مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه های آزمایش و کنترل بود. جامعه پژوهش مبتلایان به آسیب مغزی تروماتیک مراجعه کننده به بیمارستان های شهر بیرجند در سال ۱۳۹۷ بودند. پس از بررسی ملاک های ورود به مطالعه تعداد ۴۰ نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش ۱۰ جلسه (دو بار در هفته) با روش گروه درمانی بازتوانی شناختی آموزش دید و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش خرده مقیاس های حافظه کلامی و مدیریت استرس و مقیاس نارسایی هیجانی بودند. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه بیست و دو به روش های فیشر، خیدو، تی مستقل و تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که در مرحله پیش آزمون گروه های آزمایش و کنترل از نظر حافظه کلامی، مدیریت استرس و نارسایی هیجانی تفاوت معنی داری نداشتند (۰/۰۵P). به عبارت دیگر، گروه درمانی بازتوانی شناختی باعث افزایش حافظه کلامی (۰/۰۰۱P< ,۱۳۷/۹۰۵F=) و مدیریت استرس (۰/۰۰۱P< ,۳۴/۸۸۳F=) و کاهش نارسایی هیجانی  (۰/۰۰۱P< ,۹۱/۴۳F=) در مبتلایان به آسیب مغزی تروماتیک شد. نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده اثربخشی گروه درمانی بازتوانی شناختی در بهبود حافظه کلامی، مدیریت استرس و نارسایی هیجانی در مبتلایان به آسیب مغزی تروماتیک بود. بنابراین، درمانگران می توانند از روش گروه درمانی بازتوانی شناختی برای بهبود ویژگی های روانشناختی به ویژه افزایش حافظه کاری و مدیریت استرس و کاهش نارسایی هیجانی استفاده کنند.  

Alexithymia, Cognitive Rehabilitation, Stress, Traumatic Brain Injury, Verbal Memory, آسیب مغزی تروماتیک, استرس, بازتوانی شناختی, حافظه کلامی, نارسایی هیجانی