لیلا کاویانی - MSc. of family counseling, Department of Psychology and Educational Sciences, Faculty of Humanities, Khatam University, Tehran, Iran
آناهیتا خدابخشی کولایی - Assistant Professor, Department of Psychology and Educational Sciences, Faculty of Humanities, Khatam University, Tehran, Iran

مقدمه: خانواده اولین و مهمترین نظام اجتماعی است و نخستین مکانی است که هویت جنسی هر فرد در آن شکل میگیرد که بر اساس آن فرد خود را به عنوان یک زن یا یک مرد میپذیرد. نخستین روابط هر فرزند با مادر شکل میگیرد و نقش مادر پر رنگ تر از سایر اعضای خانواده میباشد. مادری که فرزندش دچار اختلال هویت جنسی میشود، ممکن است تجارب متفاوت و حتی چالش برانگیزی را تجربه کند. از این رو پژوهش حاضر به بررسی چالشهای روانشناختی مادران دارای فرزند ترانس سکچوال پرداخته است. روش کار: روش پژوهش، کیفی و از نوع پدیدار شناسی توصیفی، و جمع آوری اطلاعات پژوهش از طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته انجام شد. مشارکت کنندگان این پژوهش، مادران دارای فرزند ترانس سکچوال بودند که از طریق نمونه گیری مبتنی بر هدف و با روش گلوله برفی در سال ۱۳۹۷ در برخی از شهرهای ایران انتخاب شدند. داده گیری با مصاحبه با ۱۷ مادر به اشباع رسید و اطلاعات پژوهش با روش هفت مرحله ای کلایزی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج بررسی ها نشان داد که چالشهای روانشناختی مادران شرکت کننده را میتوان به پنج مضمون اصلی، شامل: "احساسات منفی و دردناک مادران، دغدغه های مادر پیرامون آینده فرزند، واکنشهای منفی و غرض ورزانه خانواده و بستگان، استیگمای جامعه و عدم حمایت یابی تخصصی و دولتی" طبقه بندی کرد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، عدم آگاهی و اطلاعات بسیار کم درباره موضوع ترانس سکچوال و تغییر جنسیت، باعث بیم، شرم و سردرگمی در این مادران شده است. تجارب دردناک این مادران با برداشت های اشتباه و منفی اطرافیان و جامعه پیرامون این موضوع تشدیدتر هم میشود. آگاهی از مشکلات روان شناختی و جسمانی که این مادران و فرزندان آنها میتواند اطلاعات مناسبی را برای کار و درمان در اختیار متخصصان بهداشت روانی و نظام سلامت در کشور قرار بدهد.

Transsexual, Mother, Phenomenology, Gender Identity disorder., ترانس سکچوال, مادر, پدیدارشناسی, اختلال هویت جنسیتی