اثربخشی توانبخشی شناختی و نوروفیدبک بر بهبود حافظه کاری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی

هدف:  پژوهش حاضر به دنبال بررسی اثربخشی نوروفیدبک، توانبخشی شناختی و درمان ترکیبی بر حافظه کاری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش­ فعالی بود. روش بررسی: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی، از نوع پیش ­آزمون و پس ­آزمون با یک گروه کنترل بود. تعداد ۱۰۰ دانش آموز  به روش نمونه­ گیری در دسترس انتخاب و در چهار گروه  ۲۵ نفری کنترل و آزمایش نوروفیدبک، توانبخشی شناختی و گروه آزمایش ترکیبی از دو روش نوروفیدبک و توانبخشی شناختی به صورت تصادفی جایگزین شدند. گردآوری داده ­ها با استفاده از پرسشنامه حافظه کاری (آزمون کامپیوتری N-Back) صورت گرفت. همچنین جلسات نوروفیدبک در طول ۵ هفته، هفته ­ای دو جلسه ۴۰ دقیقه­ ای بر اساس پارادایم درمانی آموزش ریتم حسی-حرکتی با استفاده از  دستگاه پروکامپ و جلسات توانبخشی شناختی در ۱۴ جلسه طی دو روز در هفته و جلسات ترکیبی نیز طی ۲۴ جلسه ۴۰ دقیقه­ ای مربوط به نوروفیدبک و ۳۰ دقیقه مربوط به توانبخشی شناختی به صورت هفته­ ای سه جلسه صورت گرفت. داده ­ها با استفاده از تحلیل کوواریانس یک طرفه بین گروهی تجزیه و تحلیل شدند. یافته­ ها: نتایج نشان داد اجرای جلسات نوروفیدبک، توانبخشی شناختی و ترکیب دو روش اثر معناداری بر بهبود حافظ کاری دانش ­آموزان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش ­فعالی دارد به طوری که به ترتیب دانش­ آموزانی که در گروه آزمایش تحت درمان توانبخشی شناختی، ترکیب دو روش و نوروفیدبک قرار گرفته بودند از سطوح بالاتر حافظه کاری نسبت به دانش ­آموزان گروه کنترل برخوردار بودند. نتیجه­ گیری: بنابر نتایج بدست آمده مشخص میشود که نوروفیدبک و توانبخشی شناختی میتوانند به عنوان روشی موثر در بهبود حافظه کاری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی در نظر گرفته شوند.

Keywords:

Cognitive Rehabilitation , neurofeedback , Working Memory , children with ADHD , آموزش توانبخشی شناختی , آموزش نوروفیدبک , بهبود حافظه کاری کودکان , کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی