بررسی و مقایسه عملکرد بیمارستان با استفاده از "الگوی اعتباربخشی"، "الگوی تعالی سازمانی" و "الگوی زنجیره ای برنامه"

مقدمه: بررسی عملکرد بیمارستان جزء ضروری جهت ارایه بازخوردی از کارآیی و اثربخشی خدمات می­باشد. هدف این مطالعه ارزیابی و مقایسه عملکرد بیمارستان با استفاده از "الگوی­­ اعتباربخشی"، "الگوی تعالی سازمانی" و "الگوی زنجیره­ای برنامه" می باشد. روش کار: این مطالعه توصیفی-مقایسه ای در سال ۱۳۹۸ در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. جامعه آماری شامل ۱۸۰ تن از مدیران عالی، میانی وعملیاتی پنج مرکز آموزشی درمانی تحت پوشش این دانشگاه بودند. نمونه­ ها به صورت تمام شماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده­ها از طریق ازپرسشنامه جمعیت شناختی، "پرسشنامه اعتباربخشی بیمارستان ایران" (Iran Hospital Accreditation Questionnaire) وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و ابزارهای پژوهشگر ساخته "پرسشنامه تعالی سازمانی" (Organizational Excellence Questionnaire) و "پرسشنامه الگوی زنجیره­ای برنامه" (Program Chain Pattern Questionnaire) بود. روایی صوری، محتوا و سازه ابزار ها  با استفاده از تحلیل عامل تاییدی و پایایی آن به روش ضریب آلفای کرونباخ و پایایی مرکب انجام شد. تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس­ اس نسخه ۲۱  انجام شد. یافته­­ها: در ارزیابی عملکرد بیمارستان با "الگوی­ اعتباربخشی"، "الگوی تعالی سازمانی" و "الگوی زنجیره­ای برنامه"، به ترتیب ابعاد خدمات پاراکلینیکی (۵/۰±۱۲/۴) ، فرایندها (۵۷/۰±۴/۶۹) و کنترل (۶۵/۰±۲۱/۳) بیشترین نمره و ابعاد پیشگیری و بهداشت(۷۵/۰±۶۲/۲) ، نتایج جامعه(۶۲/۰±۳۶/۵۶) و ساختار (۶۲/۰±۹۸/۲) کمترین نمره را کسب نمودند. نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که تفاوت معناداری میان ابعاد الگوهای ارزیابی عملکرد بیمارستان وجود دارد(۰۰۱/۰P<).  نتیجه­­گیری: بیشترین نمره بیمارستان­ها با "الگوی­ اعتباربخشی"، "الگوی تعالی سازمانی" و "الگوی زنجیره­ای برنامه"، به ترتیب در ابعاد خدمات پاراکلینیکی، فرایندها و کنترل بود و در ابعاد نتایج و زمینه­ای کمتر عملکرد بیمارستان­ها را مورد توجه قرار می­دادند. از این رو توجه به نتایج ارائه خدمت و استانداردهای زمینه­ای نظیر کار گروهی و فرهنگ سازمانی در کنار استانداردهای فرایندی، ورودی و کنترل جهت متوازن کردن استانداردهای ارزیابی عملکرد بیمارستان پیشنهاد می­شود.  

Keywords:

Assessment , Accreditation , Organizational Excellence , Program Chain Pattern. ,  ارزیابی عملکرد , اعتباربخشی , تعالی سازمانی , زنجیره ای برنامه