نازیلا خوش خطی - Department of Counseling, Faculty of Humanities, Abhar Branch, Islamic Azad University, Abhar, Iran
مجتبی امیری مجد - Department of Counseling, Faculty of Humanities, Abhar Branch, Islamic Azad University, Abhar, Iran
علیرضا یزدی نژاد - Department of Pharmacognosy, School of Pharmacy, Zanjan University of Medical Sciences, Zanjan, Iran
سعیده بزازیان - Department of Counseling, Faculty of Humanities, Abhar Branch, Islamic Azad University, Abhar, Iran

مقدمه: همودیالیز در نارسایی مزمن کلیوی، منجر به تحت تآثیر قرار گرفتن همه ابعاد وجودی بیماران و بروز اختلالاتی چون اضطراب، افسردگی و تنش می شود. با توجه به نقش قابل توجه عوامل روان شناختی در فرایند درمان و بهبود بیماران، این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی "درمان واقعیت مجازی به همراه آروماتراپی" بر اضطراب، افسردگی و تنش بیماران کلیوی تحت همودیالیز اجرا شد. روش کار: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش بیماران تحت همودیالیز در بیمارستان ولیعصر و بهمن شهر زنجان بودند. ۲۰ بیمار به صورت هدفمند مبتنی بر معیارهای ورود و خروج انتخاب شدند. سپس با جایگزینی تصادفی ۱۰ نفر در گروه "درمان واقعیت مجازی به همراه آروماتراپی" و ۱۰ نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. برای سنجش متغیرهای پژوهش در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری از "مقیاس افسردگی، اضطراب و تنش"(DASS-۲۱ Depression Anxiety and Stress Scale-۲۱) استفاده شد. روایی پرسشنامه بوسیله مدرسین گروه مشاوره تایید و پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ اندازه گیری شد. جهت انجام مداخله بیماران گروه تحت درمان واقعیت مجازی به همراه آروماتراپی به مدت ۸ جلسه ۱ ساعته پس از وصل شدن بیمار به دستگاه دیالیز دستمال آغشته به سه قطره اسانس گیاه لاواندولا به یقه بیمار الصاق شد و از بیمار درخواست می شد که به صورت معمول تنفس کند و همزمان با این درمان و در همان جلسات، درمان واقعیت مجازی با استفاده از عینکی که بر روی چشم بیمار قرار گرفت انجام شد و گروه کنترل هیچگونه درمانی دریافت نکردند. داده ها بااستفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه ۲۴ تحلیل شد. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که پس از انجام مداخله، نمرات هر سه زیر مقیاس افسردگی، اضطراب و تنش به طور معناداری نسبت به گروه کنترل کاهش پیدا کرد (۰۱/۰ > P). نتیجه گیری: "درمان واقعیت مجازی به همراه آروماتراپی" به عنوان روش درمانی موثری در کاهش علائم افسردگی، اضطراب و تنش بیماران کلیوی تحت همودیالیز محسوب می گردد. لذا پیشنهاد می شود درمانگران و متخصصین از نتایح پژوهش حاضر در راستای ارتقا سلامت بیماران استفاده نمایند.  

Virtual Reality Therapy, Aromatherapy, Depression, Anxiety, Stress, Hemodialysis, درمان واقعیت مجازی, آروماتراپی, افسردگی, اضطراب, تنش, همودیالیز