مهتا اسکندرنژاد

مقدمه: تصویر بدنی مفهوم پیچیده ای است که در بردارنده عوامل بیولوژیکی، روانشناختی، درونی و عوامل اجتماعی خارجی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین همبستگی تصویر بدنی و میزان فعالیت بدنی در زنان و مردان با توجه به سطوح مختلف شاخص توده بدنی انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بوده که ۲۶۴ نفر به عنوان نمونه به صورت تصادفی خوشه ای طبقه ای از مدرسین و کارکنان دانشگاه تبریز انتخاب شدند و پرسشنامه های اطلاعات فردی و جمعیت شناسی، تصویر بدنی "رتبه بندی نیمرخ شکل" (Silhouette Figure Rating) و "میزان فعالیت بدنی" (Physical Activity Rate) را تکمیل کردند. در طراحی مقیاس رتبه بندی نیمرخ شکل، روایی همزمان آن با شاخص توده بدنی ۷۱/۰ و پایایی به روش آزمون مجدد ۷۸/۰ گزارش شده است. در این پژوهش نیز روایی همزمان آن با شاخص توده بدنی ۷۰/۰ به دست آمد. داده ها با استفاده از SPSS نسخه ۱۸ تحلیل شد. یافته ها: ۳/۳۳ درصد زنان و ۸/۴۸ درصد مردانی که دارای وزن طبیعی بودند، ادراک صحیحی از تصویر بدنی خود داشتند. همچنین یافته ها نشان داد که تصویر بدنی ۶۳ درصد و ۴۹ درصد واریانس شاخص توده بدنی را به ترتیب در زنان و مردان تبیین می کند. نتایج نشان داد که بین شاخص توده بدنی و تصویر بدنی در زنان (آزمون قطعی فیشر=۸۴/۵۸ و ۰۰۰۱/۰>P) و مردان (آزمون قطعی فیشر=۱۸/۷۴ و ۰۰۰۱/۰>P) همبستگی معناداری وجود دارد. تابع تشخیص به دست آمده در این پژوهش ۸/۵۹ درصد افراد (۱۵۸ نفر از ۲۶۴ نفر) را به درستی دسته بندی کرده بود. نتیجه گیری: افراد چاق بیشترین و افراد با وزن طبیعی کمترین درک صحیح را از شکل بدنی خود دارند، به طوری که تقریبا نیمی از افراد با وزن طبیعی خود را کمتر و یا بیشتر از وضعیت واقعی درک می کنند. انجام پژوهش هایی با سایر روش های سنجش تصویربدنی، میزان فعالیت بدنی و چربی بدنی در گروه های سنی مختلف پیشنهاد می شود.

Body image, Body Mass Index, Motor activity, Obesity, Thinness., تصویر بدنی، شاخص توده بدنی، فعالیت حرکتی، چاقی، لاغری