مربم احمدی - Shahed University
ناهید رژه - Shahed University
مجیده هروی کریموی - Shahed University
سید داوود تدریسی - Baqiyatallah University of Medical sciences
سید جلال مدنی - Baqiyatallah University of Medical sciences
بدیع الزمان رادپی - Shahid Beheshti University of Medical sciences

مقدمه: بستری شدن در بخش های مراقبت ویژه منجر به محرومیت حسی شده و می تواند سطح هوشیاری و تعادل فیزیولوژیکی بیمار را مختل کند. لمس پاها می تواند در تغییر سطح هوشیاری بیماران غیر هوشیار موثر باشد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر اثربخشی تحریکات لمسی پاها  بر  وضعیت هوشیاری و معیارهای فیزیولوژیک در بیماران غیر هوشیار بستری در بخش مراقبت ویژه انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی بر روی ۶۰ بیمار غیر هوشیار بستری در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان شهدای تجریش شهر تهران در سال ۱۳۹۸ انجام شد. نمونه ها به صورت تصادفی بلوکی در دو گروه آمون و کنترل قرار گرفتند. در گروه آزمون لمس مچ پا بدون هرگونه اعمال فشاری، از مچ به پایین به مدت ۳ روز متوالی دو بار در روز (در دو نوبت صبح و عصر) هر بار به مدت۱۰ دقیقه قرار گرفتند. سطح هوشیاری (با استفاده از مقیاس کمای گلاسگو) و معیارهای فیزیولوژیک (فشارخون، تعداد تنفس و ضربان نبض ) قبل از مداخله، بلافاصله بعد از مداخله،۳۰ دقیقه بعداز اتمام مداخله ثبت شد. داده ها با آمار توصیفی و استنباطی و از طریق نرم افزار SPSS نسخه ۲۰ تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بعد از هر جلسه مداخله لمس پاها، معیارهای فیزیولوژیک در دو گروه آزمون و کنترل تفاوت معنی­ دار بود (۰/۰۵P<). علاوه بر این، آنالیز واریانس سطح هوشیاری در همه جلسات بین دو گروه تفاوت معنی داری داشت (۰/۰۵P<). نتیجه گیری: با توجه به تاثیر مثبت لمس پاها در بهبود سطح هوشیاری  و نیز تعادل معیارهای فیزیولوژیک در بیماران غیر هوشیار، در صورت بکارگیری طولانی مدت جهت افزایش سطح هوشیاری بیماران غیر هوشیار  در بخش های ویژه پیشنهاد می شود.  

level of consciousness, coma, intensive care unit, tactile stimulation, touch., لمس, وضعیت هوشیاری, بخش مراقبت ویژه