زهرا توکلی - Department of Psychology, Najaf Abad Branch, Islamic Azad University, Najaf Abad, Iran
حمید کاظمی زهرانی - Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

مقدمه: دیابت یکی از شایع ترین و پرهزینه ترین بیماری های مزمن است که محدودیت های زیادی در فعالیت های بیمار ایجاد می کند. هدف از پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر مشکلات پریشانی و خود تنظیمی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو بود. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه مداخله ای پیش آزمون پس آزمون با گروه شاهد بود که در سال ۱۳۹۴ انجام شد. محیط پژوهش در اصفهان و جامعه پژوهش شامل افراد مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه کننده به کلینیک دیابت ملاصدرا اصفهان بود. ۳۴ زن و مرد مبتلا به دیابت نوع دو از کلینیک دیابت اصفهان، به صورت هدفمند انتخاب و بعد از همتاسازی از نظر سن و جنس، به طور تصادفی در دو گروه آزمون (۱۷ نفر) و شاهد (۱۷ نفر) قرار گرفتند. از هر دو گروه با استفاده از پرسش نامه های "تحمل پریشانی (DTS)" و "خود تنظیمی (SRQ)" مرحله پیش آزمون به عمل آمد. گروه آزمون به مدت ۸ جلسه ۲ ساعته (هفته ای یک بار) تحت مداخله MBSR قرار گرفت. سپس از هر دو گروه، پس آزمون به عمل آمد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۲ به روش تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد MBSR بر مشکلات پریشانی و خود تنظیمی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو با اندازه اثر به ترتیب ۸۳/۰% و ۷۵/۰% تاثیر داشته است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج، می توان گفت که مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند بر مشکل های پریشانی و خود تنظیمی بیماران، تاثیر مثبت داشته باشد.  

Diabetes, Mindfulness-Based Stress Reduction, Distress, Self-Regulation, دیابت, کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی, پریشانی, خود تنظیمی