مفاهیم بنیادین پرستاری در تفکر اسلامی: ارائه مدل

مقدمه: مدل های مفهومی بایستی در صدد تبیین مفاهیم بنیادین پرستاری (متاپارادایمیک) نظیر انسان، پرستاری، سلامتی و محیط باشند و به عنوان چارچوب علمی و عملی کاملا انعطاف پذیر، با در نظر گرفتن فرهنگ و ارزش های جامعه، بگونه ای عمل نمایند که امکان استفاده موثرتر آن در جوامع مختلف باشد. زیرا از مشخصه های مهم علمی و حرفه ای بودن پرستاری، طراحی مدل های مفهومی است که موجب توسعه دانش و شکل گیری هویت حرفه ای پرستاری گردد. این مطالعه با هدف تدوین مدلی متکی بر دیدگاه اسلامی در صدد ارائه چارچوب بنیادی، جهت رفع مطالعات حرفه ای پرستاری در جوامع اسلامی بوده است. روش: جهت دست یابی به مفاهیم مورد مطالعه، از روش جستار فلسفی و با رویکرد تحلیل مفاهیم (متد مورس و همکاران) و با استفاده از نظریه مشتق شده -کیفی مبتنی بر تلفیق مفهوم، جهت تدوین مدل بکار رفته است. یافته ها: با بررسی مفاهیم چهارگانه متاپارادایم پرستاری و بر اساس دیدگاه اسلامی، یک مدل مفهومی پرستاری ارائه شده است. نتیجه گیری: در تفکر اسلامی انسان با محیط خویش دارای ارتباطات دو جانبه و تعاملی می باشد. محیط، سهم بسیار عمده ای در ایجاد سلامتی و بیماری انسان دارد. از طرفی سلامتی انسان نه تنها عبارت است از تعادل درون هر کدام از ابعاد انسان (زیستی، شناختی، عاطفی، اجتماعی و معنوی) بلکه شامل بر تعادل ما بین آنها نیز می باشد، از این رو پرستار به عنوان عامل محیطی می تواند بر انسان (بیمار) تاثیر گذاشته و در ایجاد و حفظ سلامتی وی تلاش نماید. و از طرفی از این امر نیز بهره جسته و به رشد و تکامل برسد.

Keywords:

Concept , conceptual model , islamic thought , nursing , metaparadigm , پرستاری , مفهوم , مدل مفهومی , متاپارادایم , تفکر اسلامی