فاطمه محمدی نژاد
شادان پدرام رازی
منصوره علی اصغر پور
فریبا تباری
انوشیروان کاظم نژاد

مقدمه: دیابت یک مشکل عمده بهداشت عمومی می باشد. طبیعت این بیماری و عوارض ناشی از آن، باعث تحمیل بار سنگین اقتصادی و کاهش کیفیت زندگی بیمار می گردد. از آنجا که برنامه آموزش سبب کاهش مدت بستری بیماران، کاهش هزینه،کاهش مراجعه مجدد بیماران، ادامه مراقبت در جامعه، کاهش مرگ و میر، سلامت روانی بیمار، رضایت از اعضاء تیم مراقبت، بهبود پیامد بیماری و انتقالی آرام و سالم به منزل می گردد، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر برنامه آموزش بر خودکار آمدی بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ طراحی گردید . روش: این کارآزمایی بالینی بر روی ۷۰ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲، مراجعه کننده به بخش های غدد بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است. بیمارانی که مشخصات ورود به مطالعه را داشتند به روش در دسترس انتخاب و به دو گروه آزمون و کنترل اختصاص داده شدند. برنامه آموزش برای واحدهای پژوهش در گروه آزمون اجرا شد. این برنامه شامل دو قسمت کلی زمان بستری و مشاوره تلفنی طی ۸ هفته بعد از ترخیص بیماران از بیمارستان بود. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و بیماری، پرسشنامه DMSES بود که روایی و پایایی آن مورد سنجش و تایید قرار گرفت و خودکارآمدی بیماران را ارزیابی می نمود، داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای ضریب همبستگی t مستقل و کای دو در سطح معناداری ۰/۰۵ ≥ α مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتیجه مطالعه نشان می دهد که پس از اجرای برنامه آموزش، افزایش قابل توجهی در میزان میانگین خودکارآمدی گروه آزمون وجود داشته است و نتیجه آزمون t مستقل، جهت مقایسه دو گروه کنترل و آزمون قبل از اجرای برنامه آموزش و ۸ هفته پس از ترخیص نشان می دهد، بین میزان میانگین خودکارآمدی گروه آزمون و کنترل، اختلاف آماری معناداری وجود دارد (P<۰/۰۰۱). نتیجه گیری: اجرای برنامه آموزش باعث ارتقاء خودکارآمدی بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ می گردد . با توجه به اینکه ارتقاء خودکار آمدی در بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن از اهمیت بالایی برخوردار است، لذا پیشنهاد می گردد برنامه آموزش بر روی سایر بیماران مبتلا به بیماری های مزمن نیز انجام گردد.

Self-efficacy, type ۲ diabetes, patient education, خودکار آمدی، دیابت نوع ۲، آموزش به بیمار