سهیلا سلطانی اصل هریس - PhD student in psychology, Department of Psychology, Tabriz University, Tabriz, Iran
حمید پورشریفی - Associate Professor, Department of Psychology, University of Social Welfare and Rehabilitation Science, Tehran, Iran
جلیل باباپور خیر الدین - Professor, Department of Psychology, Tabriz University, Tabriz, Iran
عباس بخشی پور رودسری - Professor, Department of Psychology, Tabriz University, Tabriz, Iran
علی قاسمی - Associate Professor, Blood and Childeren Oncchology, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran

مقدمه:­ سرطان کودکان، وضعیت زیست-روان­شناختی ویژه­ای است که ادارک حمایت اجتماعی و راهبردهای مقابله­ای مادران با ویژگیهای جمعیت­شناختی متفاوت را به چالش گرفته و سازگاری روان­شناختی آنها را متاثر می­سازد. از این رو هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش مستقیم  و غیرمستقیم ویژگی­های جمعیت ­شناختی (سن و سطح تحصیلات)، با وساطت حمایت اجتماعی اداراک­شده و راهبردهای مقابله­ای، بر سازگاری است. روش : این پژوهش، از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه مادران کودکان مبتلا به سرطان تشکیل داده که به کلینیک­های متخصصان اطفال مشهد مراجعه کردند. حجم نمونه ۲۲۰ نفر، با روش نمونه­گیری هدفمند انتخاب شد. جمع­آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه­ های سازگاری روانی – اجتماعی، مقابله لازاروس و فولکمن، حمایت اجتماعی ادراک­شده چند بعدی، ویژگی­های جمعیت ­شناختی را صورت گرفت. یافته ها: افزایش تحصیلات به صورت مستقیم باعث کاهش ناسازگاری شد ( ۰/۰۱>P ) و به صورت غیرمستقیم از طریق افزایش حمایت اجتماعی ادراک­ شده، افزایش راهبرد مسئله­ مدار و کاهش راهبرد هیجان ­مدار باعث کاهش نا­سازگاری شد. افزایش سن به صورت مستقیم باعث کاهش راهبردهای هیجان­ مدار شد، اما تاثیری بر راهبردهای مسئله ­مدار نداشت. همچنین افزایش سن تاثیر مستقیم و غیرمستقیم از طریق راهبردهای مقابله­ای بر سازگاری مادران نداشت. نتیجه­ گیری: مطابق با یافته ­ها می­توان گفت که افزایش تحصیلات هم به طور مستقیم و هم به طور غیرمستقیم با وساطت حمایت اجتماعی ادراک­شده و راهبردهای مقابله باعث افزایش سازگاری می­شود. افزون­ بر­این افزایش سن، کاهش راهبردهای هیجان­ مدار را در­پی داشت اما بین افزایش سن و سازگاری مادران رابطه مستقیم و غیرمستقیم وجود نداشت.

Coping strategies, perceived social support, Psychological adaptation, Cancer, راهبردهای مقابله ای, حمایت اجتماعی ادراک شده, سازگاری روان شناختی, سرطان