سوسن رحیمی - Ph.D Candidate, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
سید امیر امین یزدی - Professor of Developmentalm,Clinical Psychology, Department of Educational and Counselling Psychology, Faculty of Educationa and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
غلامعلی افروز - Distinguished Professor, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran

مقدمه: اختلالات عصب تحولی، طیف گسترده ای از مسائل و مشکلات را برای کودک به وجود می آورند که به صورتی مستقیم و غیرمستقیم، زمینه ساز کاهش کیفیت زندگی خانواده می گردد. با در نظر داشتن اینکه مادران بیشترین مسئولیت در رشد و پروش کودک را بر عهده دارد، این مطالعه با هدف مقایسه کارکرد تحولی خانواده، ویژگی های شخصیتی و استرس والدگری مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم با مادران کودکان دارای رشد بهنجار انجام گرفت. روش : این مطالعه توصیفی از نوع علی مقایسه ای بود که در آن ۵۰ نفر از مادران دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم با ۵۰ نفر از مادران دارای کودک رشد بهنجار که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند. سپس پرسشنامه های سنجش کارکرد تحولی خانواده، پرسشنامه پنج عاملی شخصیت (NEO-FFI)، شاخص استرس والدگری ((PSI-SF تکمیل شدند.   یافته ها: بین دو گروه مادران دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم و عادی در مقیاس کارکرد تحولی خانواده، ویژگی های شخصیتی و استرس والدگری (۰/۰۰۱=P) تفاوت معنی دار بوده و کارکرد تحولی مادران کودکان عادی به میزان معناداری بالاتر از گروه مادران دارای فرزند اوتیسم بود. همچنین استرس والدگری و میزان روان رنجورخویی مادران کودکان اوتیسم بالاتر از روان رنجورخویی مادران کودکان عادی (۰/۰۰۱=P) بدست آمده و میانگین برون گرایی مادران کودکان عادی نیز بالاتر از میانگین برون گرایی مادران کودکان اوتیسم (۰/۰۰۱=P) بدست آمد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که مراقبت از کودک مبتلا به اوتیسم بر کارکردهای روانی همچون تحول خانواده، ویژگی های شخصیتی و استرس والدگری در خانواده فرد مبتلا تاثیر داشته و توجه جدی به خانواده این گروه از افراد را می طلبد.

Autism Spectrum Disorder, Family Transformation Function, Parental Stress, Personality Traits, کارکرد تحولی خانواده, استرس والدگری, ویژگی های شخصیتی, اختلال طیف اوتیسم