منیژه لاله پور - (استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مراغه) هیات علمی

   سیاست ­ها و قوانین زمین شهری، عموما در جهت تخصیص بهینه منابع موجود زمین می باشد. خرید و فروش بدون محدودیت زمین در بازار و عدم دریافت اضافه ارزش زمین از مالک، منجر به سرازیر شدن سرمایه­ها در این بخش و ایجاد تقاضاهای سوداگرانه می شود. روندی که باعث کمبود زمین و افزایش قیمت زمین های شهری در جریان توسعه­های شهری می گردد. از این رویکرد، مقاله حاضر قوانین و سیاست های زمین شهری را از رویکرد مقابله با سوادگری، در کلانشهر تهران به بحث گذاشته است. این تحقیق از سنخ تحقیقات توصیفی-تحلیلی و روش کلی حاکم بر تحقیق نیز روش تحلیل ثانویه است، که با استفاده از منابع کتابخانه­ای و اسنادی مرتبط با موضوع تحقیق انجام گرفته است. نتایج این بررسی نشان می دهد، که سیاست ها و قوانین بخش زمین شهری نه تنها با رویکرد مقابله با سوداگری در این بخش هدف گذاری نشده اند؛ بلکه خود به جریان سوداگری در بازار زمین و مسکن شهری قوت بخشیده اند. ناکارآمدی نظام مالیاتی در این بخش، ضوابط تفکیک زمین و محدوده بندی ناکارآمد شهر در طرح های جامع، ناکارآمدی قوانین در محدودسازی مالکیت خصوصی زمین ها، نبود عزم و همت در مدیریت های محلی تهران برای آماده سازی زمین ها، عملکرد ضعیف دولت و شهرداری در بازیافت مجدد زمین در بافت های فرسوده شهری؛ نتیجه سیاست گزاری های ناکارآمد در بخش زمین و مسکن و تداوم و رونق هر چه بیشتر سوداگری در بخش زمین و مسکن شهری می باشد.

کلان شهر تهران, بازار زمین شهری, قوانین و سیاست های زمین, سوداگری