تکتم خیابانی تنها - کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه پیام نور واحد مشهد

انسان ذاتا از بدو تولد هنرمند آفریده شده است . خداوند انسان را از خاک آفرید و او را اشرف مخلوقات نامید و به گونه ای خلق شد که هیچ عیب و نقصی در انسان نبود . زیبایی با سرشت انسان پیوند خورد و رفته رفته با هنرهای مختلفی همچون معماری ، مجسمه سازی ، نقاشی ، عکاسی ، تئاتر ، سینما ، نگارگری و ... آشنا شد . انسان به تدریج توانست با ذوق و سلیقه خود یک اثر معماری جاودانه ، تندیس و یا نقاشی ارزشمند از خود به جا بگذارد . در این میان در شرع مقدس اسلام به همه وجوه این هنر گسترده و ابعاد گوناگون انسان از بدو تولد تا هم اکنون می نگرد ؛ حال آنکه نظر فقها نسبت به هنرهای تجسمی از جمله پیکر تراشی و نگارگری چیست؟ پاسخ به این پرسش می تواند روزنه ای به سوی خداوند متعال برای هنر و هنرمند متعهد به اسلام باشد که بر موازین شرعی و دینی هنر را خلق کرده اند. از جمله مسائلی که در این پژوهش بررسی شده بایدها و نبایدهای شرعی که از راه ادله فقها استنباط کرده اند و همچنین مقایسه هنر قبل از اسلام با هنر بعد از اسلام می باشد . هدف از انجام این تحقیق شناساندن نقاط قوت و ضعف هنرهای تجسمی در عرصه های مختلف و شناساندن آن در توسعه اقتصادی ، فرهنگی ، اجتماعی و مذهبی و نیز به دست آوردن راهکارهای مناسب برای توسعه هنر در عرصه داخلی و بررسی دیدگاه های فقها در این باره است . روشی که برای گردآوری این مقاله استفاده شده به صورت کتابخانه ایی و مطالعه در سایت های معتبر فقهی و هنری و استفاده از همایش ها و سخنرانی های اندیشمندان در حوزه هنری انجام شده است. از آنجا که احکام فقهی موضوع محور همه ابعاد زندگی مسلمانان می باشند تحلیل نظری و تجربی هنر به عنوان علمی که در فرهنگ تاریخ و تمدن اسلامی تحقق یافته است به نظریه کلی درباره این موضوع می انجامد . این مقاله در صدد بیان زیبایی شناسی و وحدانیت و رسیدن به قرب الهی که فقها در پیش روی ما گذاشته اند می پردازد که انسان با فطرت زیبا با قلبی آمیخته از وجود هستی می تواند هنری خلق کند که پویایی و کمال داشته باشد و با نگه داشتن ارزش های دینی و معنوی بتواند این هنر را حفظ نگه دارد.

هنر، هنرهای تجسمی، پیکر تراشی