گلاله کریمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه کردستان
علی فقه مجیدی - استادیار علوم اقتصادی، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی، دانشگاه کردستان
بختیار جواهری - استادیار علوم اقتصادی، گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کردستان

امروزه سرمایه اجتماعی در کنار سرمایه های انسانی و اقتصادی نقش بسزایی را در رشد اقتصادی کشورها ایفا می کند. با توجه به مفهوم و اهمیت سرمایه های اجتماعی و انسانی بر رشد اقتصادی، در این پژوهش تاثیر سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب درحال توسعه برای دوره زمانی ۲۰۱۸-۲۰۰۰ با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی (System-GMM) مطالعه شده است. داده های مورداستفاده در این پژوهش برای ۴۱ کشور منتخب درحال توسعه از بانک جهانی استخراج گردیده است. در این پژوهش از نسبت نمایندگان زن به کل نمایندگان به عنوان شاخصی از سرمایه اجتماعی، و دو شاخص آموزش( ثبت نام برای آموزش ابتدایی، متوسطه، عالی و هزینه دولت برای آموزش) و سلامت(نرخ باروری) برای سرمایه انسانی استفاده شده است. که نتایج حاکی از آن است در کشورهای موردمطالعه نسبت نمایندگان زن به کل نمایندگان و ثبت نام برای آموزش ابتدایی و متوسطه اثر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی داشته اند و شاخص نرخ باروری اثر منفی و معناداری بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب دارد که با مبانی تئوری و تجربی منطبق است. همچنین سایر متغیرهای کنترلی همانند باز بودن تجاری و سرمایه گذاری و وقفه متغیر وابسته تاثیر مثبت بر رشد دارند و بقیه متغیرها که شامل رشد جمعیت و دموکراسی بوده است اثر منفی و معناداری بر رشد داشته اند

سرمایه اجتماعی، سرمایه انسانی، رشد اقتصادی، کشورهای درحال توسعه، گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی