گراناز کیوان سپهر - کارشناسی معماری موسسه آموزش عالی بینالود
زهرا رضوی هشتجین - کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

شهرها تنها کالبدی برای برآوردن نیازهای مادی بشر نیستند ، بلکه براستی دارای جایگاه (مکان – زمان) معنا یافتن و صورت پذیرفتن وجود بشری می باشند و می توان گفت انسانیت انسان در بطن شهر تحقق یا معنا می یابد. شهر دارای هویت است و بدون در نظر گرفتن این هویت زندگی شهری بی معنی است. شهر به عنوان بستری ریشه دار و در رابطه همیشگی با زندگی آحاد مردم جامعه، از جمله مهمترین دستاوردها و ارزش های فرهنگی هر قوم به شمار می رود که نمایانگر تفکرات و اندیشه های تمدن هر ملتی است. تا پیش از قرن حاضر، اکثر شهرهای بزرگ یا به صورت اختصاصی و یا در سطح منطقه ای دارای معماری و سبک خاص و تقریبا منحصر بفرد بوده اند که معرف هویت آن شهر و طرز تفکر مردمان آن شهر قلمداد شده است. معنایی که محیط و ویژگی های کالبدی ساخت انسان، به انسان القا می کنند آن دسته از اصول و ارزشهای فرهنگی و جهان بینی جامعه می باشد که شکل دهنده محیط بوده اند. لذا که هر محیط ساخته شده با همه نشانه ها و اجزایش، هم بیانگر جهان بینی و فرهنگی است که باعث شکل گیری آن شده و هم ارزشهای آن را به انسان منتقل می نماید و به نوعی در فرآیندهای فرهنگی نقش بارزی دارد. در جهان امروز، تلاش برای حفظ هویت، به عنوان یکی از بحث های اصلی مطرح می باشد. آنچه که باعث حس دلبستگی و خاطره می نماید، نگرش خاص انسان به مکان است. لذا آنچه در حال حاضر به مکان اهمیت بیشتری می دهد، هویت هر مکان است که باعث تمایز آن از سایر مکان ها می شود. در کشور ما که هویت در حیطه معرفت شناختی همه عرصه های ما را در بر می گیرد، سه هویت دینی، ملی و مدرن هر یک در دل یکدیگر جای گرفته اند و بدین ترتیب قلمروهایی را ایجاد کرده اند که در بعضی نقاط تداخلات زیادی دارند. با شناخت این هویت ها و فرهنگ بر آمده ازآنها می توان هم به گذشته غنی مان پرداخت، و نیز نگاهی به شرایط حاضر داشت و البته آینده ای بهتر را برای شهر و شهروندمان پی ریزی کرد.

فرهنگ، هویت، شهروند، ارزش