محمدحسین سعیدی راد - دانشجوی دکتری مکانیک ماشین های کشاورزی دانشگاه تهران،
احمد طباطبایی فر - دانشیار دانشکده مهندسی بیوسیستم دانشگاه تهران،
سیدعلیمحمد برقعی - استاد دانشکده مهندسی بیوسیستم دانشگاه تهران
فوژان بدیعی - استادیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی.

زیره سبزگیاهی یکساله و یکی از گیاهان زراعی مستعد برای مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. زیره سبز بدلیل نیاز آبی کم و طول فصل رشد کوتاه در سال های اخیر مورد توجه کشاورزان قرار گرفته است. هم اکنون برداشت این محصول بطریقه سنتی و با دست یا داس انجام می شود. پس از برداشت بوته ها، محصول خرمن شده تا کاملا خشک شود آنگاه با چوب دست و یا حرکت چهارپایان و تراکتورهای کوچک از روی خرمن، محصول را می کوبند. مکانیزه شدن مراحل مختلف برداشت این محصول مستلزم شناخت کامل خصوصیات فیزیکی و مکانیکی آن می باشد. از مهمترین این خصوصیات که در برداشت بوته از زمین و همچنین کوبیدن محصول نقش مهمی ایفا می نماید نیرو و انرژی لازم برای کندن دانه زیره از بوته می باشد. لذا در این تحقیق اثرات رطوبت در سه سطح5/9 و 13/5 , 22 سرعت کندن در سه سطح 50، 200 ، 500 میلی متر بر دقیقه)، جهت کندن در دو سطح (در جهت و عمود بر محور طولی دانه) و نوع محصول در دو سطح (دیم و آبی) بر روی نیرو و انرژی لازم برای جدا کردن دانه از بوته بررسی شدند. نتایج نشان داد که تاثیر تیمارهای سرعت کندن و رطوبت بر روی نیرو و انرژی لازم برای کندن دانه زیره در سطح احتمال 1% معنی داراست. ولی فاکتور نوع محصول تاثیر معنی داری را نشان نداد. همچنین اثرات متقابل رطوبت در جهت کندن و رطوبت در سرعت کندن در سطح احتمال 5% معنی دار شدند. مشخص گردید رطوبت مهمترین فاکتوری است که نیرو و ان رژی مورد نیاز برای کندن دانه زیره را تحت تاثیر قرار می دهد و با افزایش رطوبت، نیرو و انر ژی مورد نیاز برای کندن دانه افزایش می یابد. نتایج بررسی اثرات دوگانه جهت کندن و رطوبت نشان داد که بیشترین اختلاف بین سطوح مختلف جهت کندن، در رطوبت 5/9 درصد می باشد که در این سطح، اختلاف بین نیروی و انرژی مورد نیاز برای کندن دانه، در دو جهت محور دانه و عمود بر محور دانه در سطح احتمال 5% معنی دار شده و بررسی اثرات دوگانه سرعت و رطوبت نشان داد که کمترین اختلاف بین سطوح مختلف سرعت، در رطوبت5/9 درصدمی باشد. اما در سطح رطوبت 13/5درصد، اختلاف بین هر سه سطح سرعت معنی دار بوده و بیشترین تاثیر سرعت بر انرژی کندن دانه زیره در این رطوبت است

زیره سبز- خصوصیات فیزیکی و مکانیکی- نیرو و انرژی کندن دانه