بهنام الیاس پور - دانشجوی دکتری رشته علوم اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد
محمدطاهر احمدی شادمهری - دانشیار گروه افتصاد دانشگاه فردوسی مشهد
محمدرضا لطفعلی پور - استاد گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد.
محمدعلی فلاحی - استاد گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

نرخ ارز یکی از عوامل تاثیرگذار بر تجارت خارجی است. علاوه بر نقش نرخ ارز در اقتصاد و شرایط اقتصادی، نوسانات آن نیز نتایج خاص خود را به همراه دارد. به طور ویژه در کشورهایی نظیر ایران که قسمت عمده عواید دولت از محل درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت تامین می شود، تغییر نرخ ارز به واسطه تحت تاثیر قرار دادن بخش خارجی و داخلی اقتصاد، می تواند عملکرد کلی اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار دهد. این پژوهش به بررسی تاثیر نرخ ارز واقعی و نااطمینانی آن بر تجارت ایران با استفاده از داده های فصلی دوره ۱۳۹۵-۱۳۷۴ می پردازد. به این منظور ابتدا نااطمینانی نرخ ارز واقعی با استفاده از الگوی تلاطم تصادفی نامتقارن که نسبت به خانواده مدل های خودبازگشتی واریانس ناهمسانی شرطی برای مدل سازی داده های سری زمانی منعطف تر است، استخراج می شود. سپس جهت تحلیل و بررسی دقیق تر اثر نرخ ارز واقعی و نااطمینانی آن بر تجارت ایران سه مدل صادرات غیرنفتی، واردات و تراز تجاری در چارچوب الگوی هم جمعی یوهانسن- جوسیلیوس برآورد می شوند. نتایج نشان می دهد که در بلندمدت و در هر سه مدل برآوردی، نرخ ارز واقعی تاثیر منفی و معنی داری بر صادرات غیرنفتی، واردات و تراز تجاری ایران دارد. هم چنین نااطمینانی نرخ ارز واقعی تاثیر مثبت بر صادرات غیرنفتی و تراز تجاری ایران و تاثیر منفی بر واردات ایران دارد.

نرخ ارز واقعی / تراز تجاری / نااطمینانی / مدل تلاطم تصادفی نامتقارن / همجمعی