راضیه عزیززاده - دانشجوی دکتری ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل

مناظره یا مناظرهکردن، روش رسمی استدلال تعاملی و نمایش یافتنی است. منتاظره، گفت و گویی مبتنی بر ادب بیاضطراب است و آنگاه که در صدد اقناع و اثبات بربیاید، خود را با پوششی از کنایه و ایهام و ابهام و تحقیر و طنز برحریفمی آراید. طرفین مناظره و بیشتر طرف غالب آن، سخن خود را با الفاظ مودبانه می آراید، درحالیکه ظرایف و لطایف وتعریض هایی در پشت آن سخن برای تنبیه و تعلیم نهفته است. موضوع غالب مناظرات عرفانی، زدایی و حقیقتجویی، مناظرات حماسی، مفاخره و نبرد داد و بیداد، مناظرات تعلیمی، طرح واره های تعلیمی برای ایجاد سوال هایی درذهن مخاطب و مناظرات غنایی، بافت موقعیتی و آموزش آداب است. با رعایت این اداب ظریف، شاه و نوکر، غنی و فقیر و... ضمن گفتاری مودبانه، موقرانه، سخن خود را بیان داشته از مزیت گفت و گویی راهگشا بهره می برند.

مناظره، ادب فارسی، بی اضطراب، گفت و گو