آناهیتا بارانی - دانشجوی ارشد زبان و ادبیات عرب، دانشگاه زابل

داستان کوتاه، اثری است کوتاه که در آن نویسنده به یاری یک طرح منظم، شخصیتی اصلی را در یک واقعه ی اصلی نشان می دهد. مبانی تحلیل هر داستان بر پایه ی عناصر داستانی است و سنجش هر داستان بر اساس چگونگی کاربرد هر یک از این عناصر صورت می پذیرد. ادبیات عربی و به ویژه داستان های کوتاه معاصر، عرصه ای باشکوه برای قدرت نمایی نویسندگان عرب بوده است و نویسندگان بیشماری در قالب داستان کوتاه به نقد جامعه و اصالح کژی های آن پرداخته اند. از جمله ی این نویسندگان، داستان نویس معاصر سوریه، "زکریا تامر" است که در میان آثار او، مجموعه ی داستانی ربیع فی الرماد که شامل یازده داستان کوتاه می باشد، یکی از کارهای برجسته ی او به شمار می رود. وی در این مجموعه به نقد جامعه ی خویش می پردازد. این تحقیق، ضمن روشن کردن مباحثی در زمینه ی داستان کوتاه، تامر و حیات ادبی وی به بررسی و تحلیل عناصر درون مایه، شخصیت، زاویه ی دید و لحن در داستان ربیع فی الرماد می پردازد. روش کار به صورت کتابخانه ای و توصیفی- تحلیلی بوده است. بارزترین درون مایه ی مجموعه ی ربیع فی الرماد، اقتصادی - اجتماعی است، شرایط جامعه ی تامر اقتضا می کند در داستان هایش از الحان طنز، خشم و اندوه، بیش تر استفاده کند و این که زکریا تامر غالبا زاویه ی دید سوم شخص را برای روایت داستانهایش انتخاب می کند .

داستان کوتاه، زکریا تامر، ربیع فی الرماد، درون مایه، شخصیت، زاویه ی دید، لحن