سعید عبادی جمیل - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی – دانشگاه شیراز
محمود رضایی دشت ارژنه - دانشیار زبان و ادبیات فارسی – دانشگاه شیراز

نژاد از مفاهیم شناخته شده در چارچوب اندیشه ی سیاسی کهن است که بر شالوده ای اسطوره ای بنیاد شده و از گذشته های دور تا به امروز همواره در میان ملل مختلف مورد تاکید و توجه جدی قرار داشته است. به سبب پیوندهای متن حماسی با اسطوره و نیز کارکردهای خاص حماسه، تصویری گسترش یافته و نسبتا آرمانی یا شاید ایدئولوژیک از نقش این انگاره ی سیاسی در شاهنامه ترسیم شده است. اما واقعیت تاریخی، جامعه به راحتی از چنین باوری درمیگذرد و ظاهرا بدون توجه به این اصل قاطع، راه دیگری را در مشروعیت بخشی به نهاد قدرت در پیش می گیرد. نگارنده در مقاله ی حاضر میکوشد تا با تحلیل بنیاد اسطوره ای نژاد، نقش اساسی آن در سیاست ورزی در حماسه ی ملی را نشان دهد و در ادامه با رویکردی اسطوره ای نمونه ای تاریخی متعارض با باور رایج در متن حماسی را تحلیل کند. در واقع این مقاله درارائه ی پاسخ به این پرسش است که چرا مساله ی نژاد در تاریخ و حماسه دو جلوه ی متفاوت دارد.

اسطوره، تاریخ، سیاست، حماسه، نژاد.