بررسی کانی شناسی منطقه آلوده به آرسنیک بیجار در استان کردستان

آرسنیک به ­عنوان یک عنصر سمی برای انسان شناخته شده است. فراوانی کانی ها می تواند بر میزان آرسنیک در محیط تاثیر داشته، در دست داشتن اطلاعات کافی از کانی ­شناسی مکان­ های آلوده می­ تواند به مدل­ های ژئوشیمیائی ارزیابی کننده برای اصلاح آن­ ها کمک کند. به منظور بررسی کانی شناسی خاک ­های آلوده به آرسنیک در منطقه بیجار، ۸۳ خاک رخ بر اساس واحدهای شکل اراضی انتخاب و ۲۲۹ نمونه­ خاک و ۱۵ نمونه مواد مادری جمع آوری شدند. سپس آزمایش­ های فیزیکی و شیمیایی معمول و مقدار آرسنیک کل خاک در کلیه نمونه ها اندازه گیری شدند. سپس بر اساس میزان آرسنیک (کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد) بر روی ۱۳ خاک رخ کانی ­شناسی رسی و پودری و بر روی نمونه ­های مواد مادری کانی ­شناسی پودری صورت گرفت. سنگ­ های آذرین غنی از آهن و گلسنگ در مقایسه با سایر سنگ­ ها دارای آرسنیک بیشتری بودند. مهمترین کانی­ هایی رسی موجود در منطقه کائولینیت، اسمکتیت، کلریت و ایلیت و کانی­ های مختلط میکا-اسمکتیت، میکا-ورمیکولیت و کلریت-اسمکتایت هستند. مهمترین کانی­ های آرسنیک­ دار منظقه با توجه به نتایج کانی­ شناسی پودری شامل انارگیت، آرسنولیت، اسفالریت، نیکولیت، آرسنات­ مس ­کلسیم، آرسنوسولوانیت و کبالتیت می ­باشد. نوع و مقدار کانی ­ها متفاوت بوده، اما مقادیر آن­ ها رابطه واضح و مشخصی با مقادیر آرسنیک نشان نداد، فقط در افق­ های زیرین پروفیل­ هایی که مقادیر آرسنیک خیلی زیاد می­ باشند، مقادیر کانی ­های آرسنیک­ دار بیشتر از بقیه بودند.

Keywords:

آهن , آلودگی , پراش اشعه ایکس , کانی , مواد مادری