شناسایی واحد‎های هیدرولوژیکی موثر بر دبی اوج سیلاب در حوضه همدان-بهار

به منظور کاهش خسارات ناشی از سیل و اقتصادی نمودن پروژه های کنترل سیلاب در یک منطقه، احداث سازه­های مناسب و انجام عملیات آبخیز­داریدر مکان­هایی با پتانسیل سیل­خیزیبالا امری ضروری است. یکی از راه های شناسایی این مناطق، شبیه سازی حوضه و ارزیابی نحوه مشارکت زیرحوضه های آن در سیلاب خروجی می باشد. در این پژوهش، واحدهای هیدرولوژیکی حوضه همدان-بهار با استفاده از نرم­افزار سامانه اطلاعات جغرافیایی ArcGIS و مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS شبیه سازی شد. سپس شاخص­هایسیل­خیزی محاسبه و نقشه تغییرات این شاخص ها در زیرحوضه ها استخراج شدند. با مقایسه وبررسیآن­ها، واحد­های هیدرولوژیکی موثر بر دبی اوج سیلاب شناسایی و به منظور اجرای عملیات آبخیزداری اولویت­بندی شدند. مکان­یابی حاصل از شاخص­های سیل­خیزی نشان دادند که زیرحوضه بهادربیگ بیشترین و زیرحوضه قره آغاج کمترین سهم را در دبی اوج سیلاب حوضه دارند. تحلیل نتایج نشان داد کهزیرحوضه هایی که مساحت یا رواناب بیشتری دارند، لزوما تاثیر بیشتری بر اوج سیل خروجی حوضه ندارند. اجرای برنامه­های مدیریتی و احداث سازه­های هیدرولیکی مناسب در واحد­های هیدرولوژیکی شناسایی شده در این پژوهش، می­تواند خسارات سیلاب در حوضه همدان-بهار را به طور محسوسی کاهش دهد.

Keywords:

شاخص های سیل خیزی , شبیه سازی , کنترل سیلاب , ArcGIS ‎ , ‎ HEC-HMS