رضا طلایی - مربی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل

در این مقاله در برآورد خطر و ریسک زمین لغزش به ترتیب از مدل­ های توابع مطلوب و فازی استفاده شده است. پیش بینی ناپایداری­ های دامنه­ ای طی یک فرایند دو مرحله ­ای انجام شد. در مرحله اول، ۷۵ درصد از پیکسل­ های دارای زمین لغزش که در آن­ ها در ۵۰ سال گذشته زمین لغزش جدید با شدت متوسط و یا متوسط به بالا رخ داده و یا حداقل زمین لغزش­ های موجود یک بار و یا بیشتر حرکت دوباره داشته­ اند، به عنوان گروه تخمین وارد مدل شدند. در مرحله دوم، دقت نقشه خطر با استفاده از روش منحنی ROC و بر مبنای ۲۵ درصد از پیکسل­ های دارای لغزش که در مدل وارد نشده ­اند، تعیین شد. ریسک زمین لغزش تابعی از پتانسیل خطر آن و پتانسیل خسارت بر منابع است. پتانسیل خطر و خسارت منابع موجود معمولا به ترتیب از نقشه پهنه بندی خطر و نقشه کاربری و پوشش گیاهی منطقه به دست می­ آید. با ترکیب دو ماتریس پتانسیل خطر و پتانسیل خسارت منابع و با استفاده از عملگر ضرب فازی، منطقه از نظر ریسک زمین لغزش پهنه بندی شد. با توجه به اینکه سطح زیر منحنی ۰.۷۹۵ می­ باشد­، صحت مدل احتمال به کار رفته نیز برابر ۷۹.۵ درصد است. بر اساس نتایج به دست آمده از اجرای چنین مدل ترکیبی، ۱۳.۸ درصد از محدوده در پهنه­ های با طبقه ریسک بالا و خیلی بالا و ۷۸.۱ درصد از مساحت منطقه در طبقات ریسک بسیار پائین و پائین قرار می گیرد. نتایج این پژوهش در برنامه ریزی­ های توسعه منطقه و  تعیین کاربری ­ها قابل بهره برداری است.

پهنه بندی خطر, پیش بینی ریسک, خسارت, فازی, ناپایداری های دامنه ای