پهنه بندی اقلیمی با تاکید بر متغیرهای باد در استان های ایلام، خوزستان و بوشهر

فرسایش بادی یکی از بارزترین مصادیق و اصلی ترین شناسه های جریان ویران گر بیابان زایی محسوب شده و در شمار مهم ترین مشکلات مانع راه توسعه و عمران در اغلب کشورهای قرار گرفته است. نسبت سطوح مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی در ایران بیش از شش برابر متوسط جهانی است. از این رو، هدف این پژوهش، پهنه­ بندی اقلیمی منطقه غرب و جنوب غرب کشور با تکیه بر عوامل باد است. در این بررسی، ۷۷ متغیر اقلیمی در بازه­های زمانی ماهانه و سالانه از ایستگاه­ های هواشناسی وابسته به سازمان هواشناسی کشور در داخل و مناطق مجاور منطقه مورد بررسی انتخاب و برای کاهش تعداد متغیرها و تعیین عوامل موثر از تحلیل عاملی به روش تجزیه مولفه­ های اصلی با دوران واریماکس استفاده شد. سپس، توزیع مکانی امتیازات عاملی در محیط Surfer ver۱۰ ترسیم شد. نتایج تحلیل عاملی، شش عامل دمای گرمایشی­-بارش، متوسط سرعت باد، سرعت باد غالب، رطوبت نسبی، سریع­ترین سرعت باد و تابش را شناسایی کرد که این عوامل به ترتیب ۲۴.۰۱، ۱۹.۷۸، ۱۴.۶۵، ۱۲.۶۶، ۹.۸۵ و ۳.۰۹ درصد و در مجموع ۸۴ درصد واریانس داده­ ها را شامل می­شوند. در این منطقه، هفت پهنه اقلیمی به روش وارد تعیین شد که شامل ناحیه معتدل مدیترانه­ ای با بادهای نسبتا سریع، ناحیه گرم و نیمه خشک با بادهای سریع، ناحیه گرم و نسبتا خشک با هوای آرام، ناحیه بسیار گرم و خشک و بادی با بادهای سریع، ناحیه بسیارگرم و خشک و بادی، ناحیه نسبتا گرم و نیمه خشک با هوای آرام، ناحیه بسیارگرم و خشک و شرجی با بادهای نسبتا سریع است که به ترتیب ۱۷، ۱۰.۵، ۱۵.۱، ۲۲.۱، ۷.۹، ۹.۹ و ۱۷.۴ درصد از مساحت را در منطقه مورد مطالعه به خود اختصاص می­دهند.

Keywords:

تجزیه مولفه های اصلی , تحلیل عاملی , عوامل اقلیمی , غرب و جنوب غرب ایران , فرسایش بادی