احمدرضا محمدزاده - عضو هئیت علمی بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خ

جنوب خراسان از جمله مناطقی از ایران است که در حاشیه کویر قرار گرفته و از نظر اقلیمی جزو نواحی خشک محسوب می‌شود. در این بخش از خراسان به علت کمی اندازه بارندگی سالانه کشاورزی دیم امکان‌پذیر نمی‌باشد و کمبود آب مهمترین عامل محدود کننده توسعه کشاورزی است. ولی اهالی زحمت‌کش و قدر آب شناس این منطقه از گذشته‌ای بس دور با استفاده از سیلاب به زراعت اشتغال داشته‌اند. منطقه گناباد از جمله نواحی جنوب خراسان است که در آن شبکه‌های سنتی پخش سیلاب بطور گسترده وجود داشته و همچنان مورد توجه اهالی است و نقش نسبتا مهم خود را در تولید کشاورزی منطقه ایفا می‌نماید. هدف این مقاله معرفی این سیستم سنتی استحصال آب باران– پخش سیلاب است که به منظور ذخیره رطوبت در خاک برای مصارف کشاورزی و از طریق احداث خاکریزهای کوچک (بند) در عرض دره‌ها و دشت‌ها به اجرا در می‌آید. پخش سیلاب بر روی اراضی نه تنها زراعت سیلابی را ممکن می‌سازد بلکه سفره های آب زیرزمینی را نیز تغذیه می نماید. علاوه بر آن رسوبات حمل شده بوسیله سیلاب باعث بهبود بافت خاک و افزایش حاصلخیزی آن می‌شود

کشاورزی، پخش سیلاب، بندسار