سید سعید اسلامیان - دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
محمد هادی بذرکار - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس
سید فرهاد موسوی - استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه صنعتی اصفهان

بارندگی یکی از عوامل اصلی در ایجاد خشک سالی است که کم بود آن، جریان های سطحی و زیرزمینی، دریاچه ها و به طور کلی منابع آب را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. پیش­ بینی بارندگی در سال­ های آینده می ­تواند در برنامه­ ریزی منابع آب موثر واقع شود. الگوهای سری زمانی، این امکان را در اختیار برنامه ریزان منابع آب قرار می دهد. هدف از انجام پژوهش حاضر پیش بینی خشک سالی استان اصفهان با برازش الگوهای مختلف سری زمانی به داده­های ماهانه بارندگی ایستگاه­های استان می ­باشد. الگوهای مورد بررسی شامل ماهانه و ماهانه فصلی، نمایی سالانه و میانگین متحرک سه، پنج، هفت ساله و سینوسی می باشد. ایستگاه ­های هواشناسی مورد استفاده برای تحلیل سری زمانی ۲۴ ایستگاه استکه طول دوره آماری آن­ ها متغیر و بین حداکثر ۴۴ سال (۲۰۰۰-۱۹۵۷) و حداقل ۱۱ سال (۱۹۹۷-۱۹۸۷) قرار داشت. نتایج نشان می دهد که ایستگاه­ های مورد مطالعه از نظر برازش الگویARIMA  به سه گروه مناسب، نامناسب و متوسط تقسیم شده که به ترتیب نه، پنج و چهار ایستگاه در آن قرار می گیرد. هم چنین، نتایج نشان می ­دهد که ایستگاه ­های اصفهان و کاشان علی ­رغم آمار بارندگی طولانی، دارای برازش نامناسب تری نسبت به دیگر ایستگاه­ های منطقه می­ باشند. بنابراین، صرف طولانی بودن آمار بارندگی نمی ­توان برازش بهتر سری زمانی را انتظار داشت. با توجه به نتایج حاصل می توان اظهار داشت که استفاده از الگوهای ARIMA به منظور مدل سازی سری میانگین متحرک سالانه می­ تواند در بررسی روند خشک سالی سودمند واقع شده و به عنوان الگوهایی برای این رفتار باشد.

بحران آب, جریان سطحی, خشکی, کمبود آب, منابع آب