الگوی توزیع زمانی بارش در استان کرمانشاه

بارندگی یکی از اساسی ترین ، متغیرهائی است که در بررسی مسایل اقلیمی مورد مطالعه قرارمی گیرد. این اهمیت به دلیل نقش بارش بر همه اجزاء مرتبط با متغیرهای هیدرولوژیکی است. اما این متغیر حیاتی، خود با تغییرات زمانی و مکانی روبه رو است. به عبارت دیگر، زمان وقوع بارش و همچنین محل دریافت ریزش جوی به دلایل مختلف ازجمله الگوهای سینوپتیکی وگردش هوای فوقانی و ارتباط آن با گردش هوای سطحی، دائما در حال تغییراست. لذا،طراحی سازه های رودخانه ای مبتنی بر رگبار طرح خواهد بود. برای افزایش ضریب اطمینان در محاسبات مربوطه لازم است شناخت کافی از شرایط بارش منطقه مطالعاتی از جمله الگوی بارندگی ها کسب نمود. در این پژوهش، با مطالعه رگبارهای هفت  ایستگاه در استان کرمانشاه و پس از جداسازی رگبارهای شدید،و بی­بعدسازی آن­ها،الگوهای توزیع زمانی بارش مبتنی بر روش میانگین ترسیمی پیلگریم و احتمالاتی Huff ارائه شده است. با بررسی رگبارهای کلیه ایستگاه ها ( ۲۹۸۹ واقعه) مورد، مشخص شده، رگبارهای گروه بارش یک ساعته حدودا ۳۰ درصد و گروه های یک تا شش ساعته بیش از ۸۰ درصد رگبارها را شامل شده اند. همچنین با بررسی الگوهای به­دست آمده و توزیع مقادیر در۲۵% های زمانی،مشاهده شد که در کلیه ایستگاه­ها و گروه های تداوم، حداکثر بارش در۲۵% دوم دارای فراوانی ۴۸.۲۱ درصد و کم­ترین دریافت بارش مربوط به ۲۵% چهارم با فراوانی ۷.۱۴ درصد است. نتیجتا اینکه ۲۵% دوم و سوم مجموعا از نظر دریافت حداکثر بارش دارای فراوانی ۸۰.۳۵ درصد است. در الگوهای منطقه ای نیز توزیع سهم دریافت بارش ۲۵% دوم با ۷۵ درصد و۲۵% سوم با ۲۵ درصد،گروه های یک تا ۲۴ ساعته منطقه ای را پوشش می دهد. در روش توزیع احتمالاتی،که رگبارها بر اساس چارک های زمانی دریافت کننده حداکثر بارش به چارک های اول تا چهارم تقسیم می شوند،اغلب ایستگاه های مورد مطالعه در رگبار های کوتاه مدت و غالبا یک تا شش ساعته،چارک دومی بوده و سهم بعدی را نیز چارک سوم به خود اختصاص داده است. الگوهای منطقه­ای ناشی از این روش نیز حکایت از چیره­گی چارک دوم در اغلب گروه های بارشی دارد و رتبه بعدی را هم چارک سوم از آن خود کرده است. این موضوع به­وسیله­ کاربرد روش میانه نیز مورد تایید قرار گرفت.  نتایج حاصل از مقایسه الگوهای به دست آمده با الگوهای دفترحفاظت خاک (SCS)، عدم تطابق با آن­ها را کاملا نشان می دهد.فقط تا حدودی و به طور نسبی الگوی IA با الگوی چارک دوم احتمالاتی و میانه مشابهت دارد. در نتیجه به کارگیری الگوهای تیپ دراستان توصیه نمی شود  و فقط در وضعیت مذکور کاربرد آن بایستی با احتیاط صورت پذیرد.

Keywords:

الگوهای دفترحفاظت خاک , الگوی سینوپتیکی , الگوی منطقه ای , پیلگریم , توزیع احتمالاتی Huff